Geo
Geo
მენეჯმენტ კონსულტანტი, ციფრული სტრატეგია
"სჯობს სამი საათით ადრე, ვიდრე ერთი წუთით გვიან" - უილიამ შექსპირი
ლიტერატურასა და ფილოსოფიაში მოაზროვნეები დიდი ხანია ფიქრობენ შესაფერისი მომენტის გამოყენების მნიშვნელობაზე. სენეკას სტოიკური ფიქრებიდან დაწყებული ჟან-პოლ სარტრის ეგზისტენციალური ფილოსოფიით დამთავრებული, კითხვა, როდის უნდა ვიმოქმედოთ, მრავალი საუკუნის განმავლობაში იპყრობდა მოაზროვნეთა ყურადღებას. თანამედროვე სწრაფად ცვალებად ბიზნეს ლანდშაფტში, სადაც ყოველი მომენტი ატარებს შესაძლებლობის ან სტაგნაციის პოტენციალს, შექსპირის ზემოხსენებული ფრაზა დამატებით მნიშვნელობას იძენს. განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც განიხილება მთავარი კითხვა:
როდის უნდა დაიწყონ ორგანიზაციებმა ციფრული ტრანსფორმაცია?
ციფრული ტრანსფორმაცია, ის რაც ოდესღაც მოდური სიტყვა იყო, დღეს ბიზნესისთვის იქცა სტრატეგიულ იმპერატივად, რომელიც მიზნად ისახავს ზრდასა და უკეთესი შედეგების მიღწევას მზარდ კონკურენტულ გარემოში. ციფრულმა ეპოქამ გამოიწვია უპრეცედენტო ცვლილებები მომხმარებელთა ქცევაში, ტექნოლოგიურ განვითარებასა და ბაზრის დინამიკაში, რაც ნებისმიერ ორგანიზაციას, რომელსაც სურს აქტუალურობის შენარჩუნება, აიძულებს მოერგოს ამ მოთხოვნებს.
მომხმარებლები ითხოვენ პერსონალიზებულ ინტერაქციას და შეუფერხებელ ონლაინ გამოცდილებას სხვადასხვა შეხების წერტილებში. იქნება ეს პროდუქტის შეძენა, მომხმარებელთა მხარდაჭერაზე გამარტივებული წვდომა თუ ბრენდთან ჩართულობა, მოლოდინი იმისა, რომ მათი გამოცდილება სასიამოვნო, პერსონალიზირებული და სწრაფი იქნება, გაიზარდა. ბიზნესები, რომლებიც ვერ აკმაყოფილებენ ამ მოლოდინებს, ბაზრის წილის და ლოიალური მომხმარებლების დაკარგვის რისკის ქვეშ არიან.
გარდა ამისა, იმ რეალობაში, სადაც დომინირებს მონაცემები, ანალიტიკიდან მიღებული ინფორმაცია ფასდაუდებელი აქტივია. კომპანიები, რომლებსაც აქვთ უნარი გამოიყენონ მონაცემთა ანალიტიკა მომხმარებელთა პრეფერენციების გაშიფვრისთვის, საოპერაციო ეფექტურობის გასაუმჯობესებლად და სამომავლო ტენდენციების იდენტიფიცირებისთვის, მოიპოვებენ კონკურენტულ უპირატესობას.
უფრო მეტიც, ტექნოლოგიების სწრაფი ცვლილებები, მომხმარებელთა პრეფერენციები და ბაზრის დინამიკა მოითხოვს ბიზნესისგან სწრაფად ადაპტირდეს. ტრადიციული, ხისტი ბიზნეს მოდელები სულ უფრო მეტად იცვლება მოქნილი ჩარჩოებით, რომლებიც საშუალებას აძლევს ორგანიზაციებს სწრაფი რეაგირება მოახდინონ განვითარებად გარემოებებზე და გამოიყენონ ახალი შესაძლებლობები.
ერთ-ერთი გავრცელებული მცდარი წარმოდგენა არის რწმენა იმისა, რომ ციფრული ტრანსფორმაციისთვის არსებობს "იდეალური" მომენტი. სინამდვილეში, ნებისმიერი მოქმედებისთვის შესაფერისი დრო არ არსებობს და დამოკიდებულია ინდივიდუალურ გარემოებებზე ან პერსპექტივაზე. იდეალური პირობების მოლოდინი მხოლოდ პროგრესის შეფერხებას ემსახურება და ბიზნესს უკან სვლის რისკის ქვეშ აყენებს. ACT-ში ხშირად ვუსვამთ ხაზს, რომ თუ არ არის პროგრესი, იწყება რეგრესი. ორგანიზაციებმა უნდა გაატარონ პროაქტიული აზროვნება და შეხედონ ციფრულ ტრანსფორმაციას, როგორც პროცესს და არა ერთჯერად ქმედებას.
რატომ არის ახლა მოქმედების დრო:
სტრატეგიული პოზიციონირება: ციფრული ტრანსფორმაციის ადრეული პიონერები იძენენ მნიშვნელოვან უპირატესობას. ისინი იმკვიდრებენ თავს, როგორც ინდუსტრიის ლიდერები, იზიდავენ საუკეთესო ტალანტებს და ხვეწენ თავიანთ ციფრულ სტრატეგიებს, სანამ კონკურენტები მათ დაეწევიან. ტრანსფორმაციის ადრეული განხორციელებით, ორგანიზაციებს შეუძლიათ დაპოზიციონირდნენ როგორც ინოვატორები და ინდუსტრიის ტემპს კი არ მიჰყვნენ, არამედ თავად დააწესონ იმ ინდუსტრიის ტემპი, რომელშიც ოპერირებენ.
ბიზნესის მედეგობის უზრუნველყოფა. ციფრული ტრანსფორმაცია აღჭურავს ორგანიზაციებს შესაძლებლობებით და მოქნილობით, მოერგონ მომავალ შეფერხებებს და გამოიყენონ განვითარებადი ტექნოლოგიების პოტენციალი. ცვლილებების პროაქტიულად მიღებით, ორგანიზაციებს შეუძლიათ შეინარჩუნონ კონკურენტული უპირატესობა, განჭვრიტონ ცვლილებები ბაზრის ლანდშაფტში და გამოიყენონ ინოვაციური ტექნოლოგიები გრძელვადიანი ზრდისთვის.
მომხმარებელთა გამოცდილების გაუმჯობესება: ციფრული ტრანსფორმაცია საშუალებას აძლევს ორგანიზაციებს უპასუხონ მომხმარებელთა საჭიროებებს. მონაცემთა ანალიტიკისა და ციფრული ტექნოლოგიების გამოყენებით, ორგანიზაციებს შეუძლიათ უზრუნველყონ მომხმარებლისთვის პერსონალიზებული გამოცდილების მიწოდება, რომელიც აყალიბებს გრძელვადიან ურთიერთობებს და ხელს უწყობს წარმატებას.
„სამი საათი ყოველთვის გვიანია ან ადრეა იმისთვის, რისი გაკეთებაც გინდა" - ჟან-პოლ სარტრი
„სამი საათი“ რომელიც მეტაფორულად ასახავს ნებისმიერ მოცემულ მომენტს, ხაზს უსვამს, რომ დროის აღქმა ღრმად არის კონტექსტზე დამოკიდებული. ის, რაც შეიძლება იყოს იდეალური მომენტი ერთისთვის, სრულიად არაადეკვატური შეიძლება იყოს მეორისთვის. ეს სუბიექტურობა გვიბიძგებს გადავხედოთ ჩვენს ურთიერთობას დროსთან, იმის გაცნობიერებით, რომ დროის მნიშვნელობა მდგომარეობს არა მის ობიექტურ გაზომვაში, არამედ მის ინტერპრეტაციაში. ბიზნესის ენაზე რომ ვთქვათ, ციფრული ტრანსფორმაციისკენ სწრაფვა შესაბამისი მომზადების გარეშე შეიძლება ისეთივე საზიანო იყოს, როგორც გაჭიანურება. ინდუსტრიის ტენდენციების ბრმად მიდევნებამ ან ტექნოლოგიების გამოყენებამ მკაფიო სტრატეგიული გზამკვლევის გარეშე შეიძლება გამოიწვიოს რესურსების ფუჭად გაფლანგვა, გათიშული პროცესები და ხელიდან გაშვებული შესაძლებლობები. უფრო მეტიც, ტრანსფორმაციული ცვლილებების ხელოვნური დაჩქარება, სანამ ორგანიზაცია კულტურულად ან/და ოპერაციულად მზად იქნება, იწვევს ცვლილებებისადმი რეზისტენტულობას, დაინტერესებულ მხარეებს შორის გაუცხოებას, რაც საბოლოოდ უარყოფითად მოქმედებს გრძელვადიან კორპორაციულ მდგრადობაზე.
ამიტომ, გადაწყვეტილება ციფრული ტრანსფორმაციის დაწყების შესახებ უნდა იყოს ინფორმირებული ორგანიზაციის ამჟამინდელი მდგომარეობის, სამომავლო მისწრაფებებისა და კონკურენტული ლანდშაფტის ყოვლისმომცველი გაგებით. ის მოითხოვს არა მხოლოდ შიდა შესაძლებლობების, ბაზრის დინამიკის და ტექნოლოგიური ტენდენციების შეფასებას, არამედ - სტრატეგიულ ხედვას, ცვლილებების ეფექტურ მენეჯმენტს და ჯვარედინ ფუნქციონალურ თანამშრომლობას ტრანსფორმაციული ცვლილებების სირთულეებში ნავიგაციისთვის.
რადგან ციფრული ტრანსფორმაცია მარათონია, გადამწყვეტი პირველი ნაბიჯის გადადგმა უმნიშვნელოვანესია. ამიტომ აი, როგორ უნდა დაიწყოთ:
ციფრული სტრატეგიის ბიზნეს სტრატეგიასთან შესაბამისობა:
ციფრული ტრანსფორმაციის წარმატების სათავეში დგას ძლიერი ციფრული ბიზნეს სტრატეგიის ფორმულირება. ძლიერი ციფრული სტრატეგიით, ბიზნესები უზრუნველყოფენ თანმიმდევრულობას და სინერგიას ყველა საოპერაციო ასპექტში. ეს ინტეგრაცია სცდება უბრალო დიგიტალიზაციის პროცესს; ის მოიცავს სტრატეგიული აზროვნების ცვლილებას ციფრული ინსტრუმენტების გამოსაყენებლად, ძირითადი კომპეტენციების გასაძლიერებლად და ღირებულების შესაქმნელად.
შეაფასეთ კომპანიის ციფრული სტრატეგია გლობალურ ბიზნეს მიზნებთან შესაბამისობაში, რაც უზრუნველყოფს ციფრული ინიციატივების შეუფერხებლად ინტეგრირებას ბიზნეს სტრატეგიაში. გარდა ამისა, აუცილებელია შეფასდეს ბიუჯეტის განაწილების ადეკვატურობა და ბიზნეს მოდელის ადაპტირების უნარი ციფრული შესაძლებლობების ეფექტურად გამოყენებისთვის. ეს ჰოლისტიკური მიდგომა უზრუნველყოფს, რომ კომპანიებისთვის ციფრული სტრატეგია იყოს კატალიზატორი მდგრადი ზრდისა და კონკურენტული უპირატესობის მისაღწევად.
ციფრული მზადყოფნის შეფასება: შეაფასეთ კომპანიის მზადყოფნა ციფრული ტრანსფორმაციისთვის ორგანიზაციის სხვადასხვ განზომილებებში, როგორიცაა ლიდერშიფი და მმართველობითი სისტემები, ციფრული წიგნიერება, ტექნოლოგიური ინფრასტრუქტურა, მონაცემთა მართვა, მომხმარებელთან ურთიერთქმედება და ა.შ. ეს საშუალებას მისცემს ორგანიზაციას, იდენტიფიცირებულ იქნეს გასაუმჯობესებელი მხარეები და შემუშავდეს მიზნობრივი ინტერვენციები შესაძლებლობების ასამაღლებლად და ციფრული ტრანსფორმაციის წარუმატებლობის რისკების შესამცირებლად.
შესაძლებლობების ანალიზი: ჩაატარეთ ბაზრის კვლევა და კონკურენტების ანალიზი, განვითარებადი შესაძლებლობებისა და დაბრკოლებების გამოსავლენად. განჭვრიტეთ ინდუსტრიის ტენდენციები, მომხმარებელთა პრეფერენციები და მარეგულირებელი ცვლილებები ინფორმირებული სტრატეგიული გადაწყვეტილებისთვის.
ციფრული ტრანსფორმაციის გუნდი: შეკრიბეთ გუნდი, რომელსაც აქვს გამოცდილება და ხედვა, რათა წარმართოს ტრანსფორმაცია. ეს შეიძლება მოიცავდეს შიდა ტალანტების განვითარებას ან გარე ციფრული ტრანსფორმაციის სპეციალისტებთან თანამშრომლობას.
ცვლილებების მენეჯმენტი: ცვლილების მენეჯმენტი გადამწყვეტ როლს თამაშობს ციფრული ტრანსფორმაციის ნებისმიერი ინიციატივის წარმატებაში. ცვლილებების მენეჯმენტის მტკიცე სტრატეგიის შემუშავება აუცილებელია ორგანიზაციული შეთანხმების ხელშეწყობისთვის, რეზისტენტულობის შესამცირებლად და ინოვაციური კულტურის გასავითარებლად. დღეს, როდესაც ტექნოლოგია მუდმივად ცვლის ინდუსტრიებს, ცვლილებებისადმი ადაპტაციის უნარი არის კრიტიკული განმასხვავებელი ფაქტორი იმ ორგანიზაციებისთვის, რომლებიც ცდილობენ განვითარებას. როგორც დიდი სამეულის წარმომადგენელი მენეჯმენტ საკონსულტაციო კომპანიის McKinsey & Company-ის უახლეს კამპანიაშია „It’s never just tech“. ეს კამპანია ნათლად ასახავს ეფექტიანი ციფრული ტრანსფორმაციის მართვის არსს. ის ხაზს უსვამს, რომ ციფრული ტრანსფორმაცია არ არის მხოლოდ ახალი ტექნოლოგიების დანერგვა, არამედ იმის ფუნდამენტურად შეცვლა, თუ როგორ მოქმედებენ ორგანიზაციები და როგორ მუშაობენ ადამიანები. ტრანსფორმაციის ადამიანურ ელემენტზე ხაზგასმით, კამპანია ხაზს უსვამს, ტექნოლოგიურ წინსვლასთან ერთად კულტურული და ქცევითი ასპექტების მნიშვნელობას.
დასასრულს, ბიზნესის განვითარებადი ლანდშაფტი მოითხოვს სისწრაფეს, ინოვაციურობას და მონაცემებით გამყარებულ გადაწყვეტებს. ორგანიზაციები, რომლებიც აყოვნებენ ამ პროცესს, ხელიდან უშვებენ შესაძლებლობებს. მოქმედების დრო ახლაა. ციფრული ტრანსფორმაციის ადრეული გატარებით, ორგანიზაციებს შეუძლიათ მოიპოვონ კონკურენტული უპირატესობა, უზრუნველყონ ბიზნესის უწყვეტობა და გააუმჯობესონ მომხმარებლის გამოცდილება. თუმცა, წარმატება მდგომარეობს არა ინდუსტრიის ტენდენციების ბრმად მიდევნებაში, არამედ ორგანიზაციის უნიკალურ საჭიროებებზე და მიზნებზე მორგებული სტრატეგიული გზამკვლევის (roadmap) შემუშავებაში.
ჟან-პოლ სარტრის სიტყვების, „სამი საათი ყოველთვის გვიანია ან ადრეა იმისთვის, რისი გაკეთებაც გინდა“ ანალოგიურად, ციფრული ტრანსფორმაციის შესაფერისი დრო განსხვავდება თითოეული ორგანიზაციისთვის. მომზადების გარეშე ამ პროცესის დაჩქარება შესაძლოა წარუმატებლობით დასრულდეს. ამიტომ, ორგანიზაციებმა უნდა იპოვონ ბალანსი ცვლილებებზე სწრაფ რეაგირებასა და მზადყოფნას შორის, რათა უზრუნველყონ წარმატება ციფრული ტრანსფორმაციის გზაზე.
ორგანიზაციას, ისევე როგორც ადამიანს, აქვს მეხსიერება: მნიშვნელოვანი პოზიტიური თუ ნეგატიური მოვლენები, ორგანიზაციის დიდი წარმატების ან წარუმატებლობის მაგალითები, მტკივნეული ცვლილებები ან პირიქით გადაწყვეტილებები, რომელმაც მნიშვნელოვანი ბიძგი მისცა ორგანიზაციას, სამუდამოდ ხდება მისი მეხსიერების ნაწილი და ზეგავლენას ახდენს ორგანიზაციის აწმყოსა და მომავალზე.
ისევე როგორც ადამიანები, ზოგიერთი ორგანიზაცია სწავლობს თავისი გამოცდილებით, ზოგი კი ვერა. დღევანდელი სტატია სწორედ იმ შემთხვევებს ეძღვნება, როდესაც ორგანიზაციული გამოცდილება, მოუნელებელ ორგანიზაციულ ტრავმად იქცევა, რომელიც ხელს უშლის მის ტრანსფორმაციასა და განვითარებას. ორგანიზაციულ კონტექსტში ყველაზე გავრცელებული ტრავმები შემდეგია:
საინტერესოა, რომ ხშირად ორგანიზაციის მენეჯმენტს არც კი აქვს გაცნობიერებული ან აღიარებული ამ ტრავმების არსებობა. ორგანიზაციული ცნობიერების ამაღლებისთვის საუკეთესო მეთოდი, ისევე როგორც ინდივიდის შემთხვევაში - ხშირი რეფლექსიაა. ორგანიზაციები, რომლებიც მიმართავენ თვითრეფლექსიას, განვითარებული აქვთ ანალიტიკური და შეფასებითი ინსტრუმენტები, აქვთ ჯანსაღი ორგანიზაციული კულტურა, სადაც „შეცდომები მოსულა“, მარტივად ახდენენ ტრავმული გამოცდილების მქონე მნიშვნელოვანი მოვლენების იდენტიფიცირებას.
ასევე ხშირია შემთხვევა, როდესაც ამა თუ იმ მოვლენის შეფასება მენეჯმენტის გუნდის მიერ განსხვავებულია. მაგალითად, ისეთი გადაწყვეტილებები, როგორებიცაა პროდუქტზე უარის თქმა, კომპანიის სახელის ცვლილება, მენეჯმენტის გუნდში ახალი წევრის შემოყვანა, დირექტორის ცვლილება, თუ სხვ. გუნდის ერთ ნაწილს მნიშვნელოვან პოზიტიურ მოვლენად შეიძლება მიაჩნდეს, ხოლო მეორე ნაწილს გამოუსწორებელ შეცდომად. ცხადია, როდესაც მოვლენის შეფასება ასეთი განსხვავებულია, რთულია სამომავლო ხედვებსა და სტრატეგიებზე შეთანხმებაც. აქედან გამომდინარე, კომპანიის წინსვლისთვის მნიშვნელოვანია, მენეჯმენტის გუნდის მიერ განსხვავებული მოსაზრებების შეჯერება, მოვლენის მრავალმხრივი შეფასება და ერთიან ხედვაზე შეჯერება.
რომ შევაჯამოთ, ისევე როგორც ადამიანები, არცერთი ორგანიზაცია არ არის დაცული ტრავმული გამოცდილებისგან. რა თქმა უნდა, ჩვენ მუდმივად უნდა ვიზრუნოთ, რისკების პრევენციაზე, თუმცა გამოცდილება აჩვენებს, რომ ყველა შესაძლო შიდა და გარე რისკის თავიდან აცილება პრაქტიკულად შეუძლებელია. მაშინ რა არის გამოსავალი? - ვფიქრობთ, რისკების შემცირებაზე ზრუნვასთან ერთად, მნიშვნელოვანია ორგანიზაციის მედეგობა და მზაობა მოინელოს და ღირებულ გამოცდილებად აქციოს ნებისმიერი მტკივნეული მოვლენა. ნებისმიერი ტრავმა ორი ნაწილისგან შედგება - ტკივილისა და გამოცდილებისგან. რეაქტიული ორგანიზაციები ტკივილზე ფიქსაციას ახდენენ, დიდხანს რჩებიან შიშსა და უნდობლობაში, ხოლო პროაქტიული ორგანიზაციები მალე თავისუფლდებიან ტკივილებისგან და მიღებულ გამოცდილებას მათი გაძლიერებისა და მედეგობის ზრდის ტრანსფორმაციულ ენერგიად აქცევენ.
“How could they see anything but the shadows if they were never allowed to move their heads?”
― Plato, The Allegory of the Cave
პლატონის გამოქვაბულის ალეგორიის იდუმალ დერეფნებში, სადაც ჩრდილები ცეკვავენ კედლებზე, დევს ღრმა მეტაფორა მოგზაურობის შესახებ ბუნდოვანებიდან განმანათლებლობამდე. ანალოგიურად, კომერციის სფეროში, პლატფორმის მოდელების გზაზე დამდგარი ბიზნესები გადიან ტრანსფორმაციულ ოდისეას: თავისუფლდებიან ტრადიციული სილოებიდან და აყალიბებენ ურთიერთდაკავშირებულ ეკოსისტემებს, რომლებიც ავლენენ ახალი შესაძლებლობების სპექტრს.
გამოქვაბულის ალეგორია, რომელშიც მიჯაჭვული პატიმრები ჩრდილებს რეალობად თვლიან, ეხმიანება ციფრულ ტრანსფორმაციას. ტრადიციულ ბიზნესებს, რომლებიც შიდა გარემოზე და პროცესებზე არიან ორიენტირებულები, ხშირად არ ესმით პლატფორმის მოდელების ტრანსფორმაციული პოტენციალის შესახებ. ეს სტატია შთაგონებულია პლატონის გამოქვაბულის ალეგორიით და იკვლევს პლატფორმის წარმატების მახასიათებლებს დღევანდელ ციფრულ ლანდშაფტში.
აკადემიურ სფეროში ციფრული პლატფორმის ეკოსისტემების კონცეფცია ჩნდება, როგორც თანამედროვე ბიზნეს დინამიკის ქვაკუთხედი. ტრადიციული ხაზოვანი მოდელებისგან განსხვავებით, სადაც ღირებულება იქმნება პროდუქტის ან მომსახურების წარმოებისა და განაწილების გზით, პლატფორმაზე დაფუძნებული ბიზნეს მოდელები ასრულებენ ერთგვარი ფასილიტატორების როლს, რომლებიც აკავშირებენ მომხმარებელთა მრავალ ჯგუფს ერთმანეთთან ღირებულების შესაქმნელად. პლატფორმის ეკოსისტემები ფუნქციონირებს როგორც აქტიური ბაზრები, სადაც მიმდინარეობს ღირებულების შექმნის და გაცვლის პროცესი. მონაცემთა, რესურსებისა და სერვისების ორკესტრირების მეშვეობით ციფრული პლატფორმის ეკოსისტემები ახდენენ ინოვაციების კატალიზებას, ხელს უწყობენ თანამშრომლობას და ხსნიან ზრდის ახალ გზებს.
პლატფორმაზე დაფუძნებული ბიზნეს მოდელები მოიცავს სპეციფიკაციების მთელ რიგს, რომლებიც განასხვავებს მათ ტრადიციული ბიზნეს მოდელებისგან. (Rohn, et.al. 2021), მათ შორისაა :
ქსელის ეფექტი (Network Effect): პლატფორმის მოდელების ერთ-ერთი განმსაზღვრელი მახასიათებელია ქსელის ეფექტების კონცეფცია. რაც უფრო მეტი მომხმარებელი უერთდება პლატფორმას, ღირებულება ყველა მონაწილისთვის ექსპონენტურად იზრდება (Parker et al., 2016) აკადემიურ ლიტერატურაში, ქსელის ეფექტები განიხილება, როგორც ცენტრალური ადგილის მქონე პლატფორმის წარმატებისთვის, რომელიც ქმნის ზრდისა და ჩართულობის ციკლს.
მრავალმხრივი ბაზრები (Multi-sided Makerts): ტრადიციული ბიზნესებისგან განსხვავებით, რომლებიც ძირითადად ემსახურებიან ერთი ტიპის მომხმარებელს, პლატფორმაზე დაფუძნებული მოდელები ხშირად ემსახურებიან მრავალ განსხვავებულ მომხმარებელთა ჯგუფს, რაც ცნობილია როგორც Multi-sided Markets (Evans & Schmalensee, 2016).
მონაცემებით გამყარებული ინსაითები (Data-Driven Insights): პლატფორმები აგროვებენ მონაცემების უზარმაზარ რაოდენობას, რაც მათ საშუალებას აძლევს მიიღონ ინფორმაცია მომხმარებლის ქცევის, პრეფერენციებისა და ტენდენციების შესახებ. ეს მონაცემებზე ორიენტირებული მიდგომა აძლევს პლატფორმებს გამოცდილების პერსონალიზების, ოპერაციების ოპტიმიზაციისა და მუდმივი ინოვაციების ფართო შესაძლებლობებს. (McAfee & Brynjolfsson, 2017). გარდა ამისა, ხელოვნური ინტელექტისა (AI) და მანქანური სწავლების (ML) განვითარება, მომხმარებლის ქცევის პროგნოზირების და გადაწყვეტილების მიღების პროცესის ავტომატიზაციის კიდევ უფრო დიდ შესაძლებლობებს აჩენს, რაც განაპირობებს კონკურენტულ უპირატესობას.
ეკოსისტემის ორკესტრირება (Ecosystem Orchestration): პლატფორმაზე დაფუძნებული მოდელები გამოირჩევიან დამატებითი პროდუქტის, სერვისების და დაინტერესებული მხარეების ეკოსისტემების კოორდინირებით, რაც შეიძლება მოიცავდეს ინტერფეისების დიზაინს, რეგულაციების დადგენას და მონაწილეებს შორის თანამშრომლობის ხელშეწყობას. (Zhu et al., 2019).
API-ები და ღიაობა: პლატფორმები უმეტეს შემთხვევაში ღია და მოქნილები არიან აპლიკაციის პროგრამირების ინტერფეისების (APIs) მეშვეობით, რაც საშუალებას აძლევს მესამე მხარის დეველოპერებს დაეყრდნონ პლატფორმის ინფრასტრუქტურას და შექმნან დამატებითი პროდუქტები და სერვისები. ეს სიმბიოზური ურთიერთობა ხელს უწყობს შემოქმედებითობას, ზრდის ინოვაციურობას და აფართოებს პლატფორმის შესაძლებლობებს.
ეს მახასიათებლები ერთობლივად განსაზღვრავს პლატფორმაზე დაფუძნებული ბიზნეს მოდელების არსს, აჩვენებს მათ უნიკალურ მახასიათებლებს და კონკურენტულ უპირატესობებს ციფრულ ლანდშაფტში.
ბიზნეს ტრანსფორმაცია პლატფორმის მოდელების მეშვეობით
ბუნკერული აზროვნებისგან გათავისუფლება
ტრადიციული ბიზნესი ხშირად ფუნქციონირებს ბუნკერული აზროვნებით, ჩაკეტილია განყოფილებებს/დეპარტამენტებს შორის ურთიერთქმედებაში და შიდა პროცესებზეა ორიენტირებული. ამან შეიძლება გამოიწვიოს არაეფექტურობა, ინოვაციების ნაკლებობა და მომხმარებელთა განვითარებადი საჭიროებების ვერ დაკმაყოფილება. პლატფორმის მოდელები, მეორე მხრივ, შექმნილია იმისთვის, რომ ხელი შეუწყოს მომხმარებელთა სხვადასხვა ჯგუფს შორის ურთიერთქმედებას და თანამშრომლობას. ეს ქმნის უფრო დინამიურ და ინოვაციურ ეკოსისტემას, სადაც ბიზნესებს შეუძლიათ გამოიყენონ თავიანთი მომხმარებლების კოლექტიური ინტელექტი და რესურსები ახალი ღირებულების შესაქმნელად.
მომხმარებლის პერსონალიზირებული გამოცდილების შექმნის და ალგორითმული რეგულაციების დაბალანსება
გამოქვაბულის ალეგორიაში ერთი ჩირაღდნის მატარებლისგან განსხვავებით, წარმატებული პლატფორმები იყენებენ მაღალ განვითარებულ ალგორითმებს, რომლებიც ახდენენ მომხმარებლის გამოცდილების პერსონალიზაციას. ამის კარგი მაგალითია სარეკომენდაციო სისტემების (recommender systems) გამოყენება, რომლებიც ახდენენ მომხმარებლის გამოცდილების პერსონალიზაციას და აუმჯობესებენ მომხმარებლის გამოცდილებას. Netflix-ის სარეკომენდაციო ძრავა (recommendation engines) არის ალბათ ყველაზე ცნობილი და ფართოდ გამოყენებული სარეკომენდაციო სისტემა. ის იყენებს ალგორითმს მომხმარებლის ნახვის ისტორიის, რეიტინგისა და ძიების ქცევის გასაანალიზებლად, იმისთვის რომ თითოეული კონკრეტული მომხმარებლისთვის საინტერესო ფილმებისა თუ სატელევიზიო შოუების შეთავაზება მოახდინოს.
პლატფორმის დინამიკის მართვა, სხვადასხვა დაინტერესებული მხარეების საჭიროებების დაბალანსება და რისკების შემცირება მოითხოვს ფრთხილად ნავიგაციას და სტრატეგიულ ხედვას. გარდა ამისა, ეკოსისტემაში ნდობის, გამჭვირვალობისა და სამართლიანობის უზრუნველყოფა უმნიშვნელოვანესია გრძელვადიანი ზრდის შენარჩუნებისთვის.
ერთის მხრივ, პლატფორმები ცდილობენ შექმნან უწყვეტი გამოცდილება მომხმარებლებისთვის, აღმოფხვრან დაბრკოლებები და ოპტიმიზაცია გაუწიონ ყველა ურთიერთქმედებას მომხმარებელთა კმაყოფილებისა და ლოიალობის გასაძლიერებლად. თუმცა, ამ მიზნის პარალელურად, არსებობს ალგორითმული რეგულაციის (algorithmic governance) აუცილებლობა. პლატფორმები იყენებენ ალგორითმებს კონტენტის დასარეგულირებლად, ტრანზაქციების მართვისა და რისკების შესამცირებლად. ზედმეტმა უთანხმოების სისტემებმა შეიძლება გააუარესოს მომხმარებლის გამოცდილება, ხოლო არაადეკვატურმა რეგულაციებმა შეიძლება საფრთხე შეუქმნას პერსონალური მონაცემების დაცვას და უსაფრთხოებას. ამრიგად, პლატფორმის ოპერატორებმა დაბალანსებულად უნდა იმოქმედონ, გამოიყენონ ალგორითმები უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად და ასევე შექმნან მომხმარებლის საუკეთესო გამოცდილება. ამ ბალანსის მიღწევა ნიშნავს მომხმარებლის მოთხოვნილებების, სამართლებრივი რეგულაციების და ეთიკური ასპექტების გათვალისწინებას პლატფორმების შემქმნელების მხრიდან.
მომხმარებელზე ორიენტირებული დიზაინი
მომხმარებელზე ორიენტირებულობისთვის დიზაინი არის წარმატებული პლატფორმის მოდელების მნიშვნელოვანი ასპექტი, რომელიც დაფუძნებულია ციფრულ ეპოქაში ემპათიის და გაგების პრინციპებზე. ბიზნესებმა, რომლებიც გადადიან პლატფორმის მოდელებზე, უნდა დაიწყონ კვლევა მათი მომხმარებლების საჭიროებებისა, მოტივაციის, პრეფერენციების და მტკივნეული წერტილების გამოსავლენად. დიზაინის პროცესის ბირთვში მომხმარებლების დაყენებით, ბიზნესს შეუძლია შექმნას გამოცდილება, რომელიც ხელს უწყობს ჩართულობას, ლოიალობას და მნიშვნელოვან ურთიერთქმედებებს.
გზა პლატფორმის წარმატებისკენ
სამყაროში, რომელიც სულ უფრო მეტად ყალიბდება ტექნოლოგიური ინოვაციებით, ტრადიციული მოდელებიდან პლატფორმაზე დაფუძნებულ მოდელებზე გადასვლა ბიზნესს სთავაზობს მკაფიო გზას ზრდისა და წარმატებისკენ. ეს სტრატეგიული ცვლილება მოითხოვს სისტემურ მიდგომას, რომელიც ემყარება სამ ძირითად ასპექტს:
პლატფორმის ბიზნეს მოდელები წარმოადგენს პარადიგმის ცვლილებას დღევანდელ ციფრულ ეკონომიკაში ღირებულების შექმნის, მიწოდებისა და ამ ღირებულებისგან სარგებლის მიღების პროცესში. ქსელების, ეკოსისტემებისა და მონაცემების გამოყენებით, პლატფორმებს აქვთ პოტენციალი წარმართონ ბიზნესის ყოველმხრივი ტრანსფორმაცია, შეცვალონ ინდუსტრიები და ხელი შეუწყონ ბიზნესის ზრდას. თუმცა ციფრული სამყარო, პლატონის გამოქვაბულისგან განსხვავებით, არ არის სტატიკური გარემო. პლატფორმის წარმატება არ არის ერთი გარღვევა, არამედ უწყვეტი პროცესია, რომელიც მოითხოვს მუდმივ ადაპტაციას.
References:
Rohn D., Bican P. M., Brem A., Kraus. S, Clauss Th. (2021) Digital platform-based business models – An exploration of critical success factors, Journal of Engineering and Technology Management, Volume 60.
Parker, G., Van Alstyne, M. W., & Choudary, S. P. (2016). Platform revolution: How networked markets are transforming the economy--and how to make them work for you. W. W. Norton & Company.
Evans, D. S., & Schmalensee, R. (2016). Matchmakers: The new economics of multisided platforms. Harvard Business Review Press.
McAfee, A., & Brynjolfsson, E. (2017). Machine, Platform, Crowd: Harnessing Our Digital Future..
Zhu, F., Iansiti, M., & Lakhani, K. R. (2019). Competing in the Age of AI. Harvard Business Review Press.
მარკეტინგის შთაგონების წყარო შეიძლება დროდადრო გაშრეს. დაუსრულებელი მონაცემების ანგარიშებზე დაკვირვებამ ან სხვა ბევრი რუტინულ ამოცანაზე ფიქრმა, შეიძლება ჩაახშოს ყველაზე გამოცდილი მარკეტერის კრეატიულობაც კი. ამისთვის არსებობს ხელოვნური ინტელექტი (AI). დაივიწყეთ დისტოპიური ხედვები რობოტების შესახებ, რომლებიც იკავებენ თქვენს მარკეტინგის განყოფილებას. ხელოვნური ინტელექტი არ არის აქ თქვენი ჩანაცვლებისთვის; წარმოიდგინეთ დაუღალავი ასისტენტი, რომელსაც შეუძლია გააანალიზოს მომხმარებელთა მონაცემების დიდი რაოდენობა, აღმოაჩინოს განვითარებადი ტენდენციები, რომლებიც შეიძლება ყველაზე ყურადღებიანი ადამიანის თვალსაც კი გამორჩეს. AI შეიძლება გახდეს თქვენი ძლიერი და შეუცვლელი სტრატეგიული პარტნიორი, რომელიც ადამიანის შემოქმედებითობის გათვალისწინებით, გეხმარებათ შექმნათ ძლიერი, მონაცემებზე ორიენტირებული, ეფექტური სტრატეგიები, შემოგთავაზოთ კამპანიის ინოვაციური კონცეფციები და პერსონალიზებული შეტყობინებების სტრატეგიები რეალურ დროში არსებული ინსაითების საფუძველზე.
AI: ეფექტურობის გამაძლიერებელი
წარმოიდგინეთ სამყარო, სადაც რუტინული ამოცანები, რომლებიც შთანთქავს თქვენს დროს - მონაცემთა ანალიზი, სოციალური მედიის დაგეგმვა და ანგარიშების შექმნა - ქრება ავტომატურ ბუნდოვანებაში. ეს არ არის სამეცნიერო ფანტასტიკა; AI-ს შეუძლია გაუმკლავდეს რუტინას, რაც მოგცემთ მეტ დროს სტრატეგიისა და კრეატიული კამპანიის განვითარებისთვის. ალბათ, ვთანხმდებით, რომ რუტინული ამოცანების რაოდენობამ, შეიძლება ჩაახშოს ინოვაცია. ამ გაბედული ცვლილების მიღება გვეხმარება ყურადღება გამახვილდეს ინოვაციური კამპანიების შექმნაზე, რომლებიც ზუსტად ეხმიანება აუდიტორიას.
მონაცემებიდან ინსაიტებამდე
AI სცილდება უბრალო ავტომატიზაციას; ის საუკეთესო დამხმარეა მონაცემთა დამუშავების თვალსაზრისით. წარმოიდგინეთ ძლიერი ხელოვნური ინტელექტის ძრავა, რომელიც აკვირდება და აანალიზებს მასიურ მონაცემებს, ავლენს ტენდენციებს. ეს არ ეხება მხოლოდ ძირითად დემოგრაფიას; AI-ს შეუძლია შეისწავლოს მომხმარებელთა განწყობის სიღრმეები სოციალურ მედიაში, ვებსაიტებზე ურთიერთქმედებისა და შესყიდვის ქცევის შესახებ. შედეგი? თქვენი იდეალური მომხმარებლის დეტალური და დინამიური პორტრეტი. ამ შეხედულებებით შესაძლებელია შეტყობინებებისა და შეთავაზებების მაქსიმალური პერსონალიზაცია, საუკეთესო შედეგებისთვის. ეს კი თავის მხრივ გამოიწვევს არა მხოლოდ კონვერტაციის უფრო მაღალ მაჩვენებელს, არამედ მუდმივად განვითარებადი მომხმარებლის მოგზაურობის უფრო სიღრმისეულ გააზრებას.
მაგალითი: Netflix-ის AI-ზე მომუშავე რეკომენდაციები
Netflix-ის წარმატების ისტორია ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებით სცილდება უბრალოდ შოუების შეთავაზებას, რომელიც შეიძლება მოგეწონოთ. ის ემსახურება როგორც მასტერკლასს ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებაში მომხმარებლის მთელი გამოცდილების პერსონალიზებისთვის და კონტენტის შექმნის ოპტიმიზაციისთვის. ეს არა მხოლოდ ახდენს მომხმარებლის გამოცდილების პერსონალიზებას, არამედ ხელს უწყობს კონტენტის შექმნას ჟანრებისა და თემების გამოვლენით, რომლებიც ზუსტად ასახავს მათი მომხმარებლების ინტერესებს. უფრო დეტალურად:
ადაპტაცია და განვითარება AI-ის ეპოქაში
მარკეტინგი მუდმივად განვითარებადია და AI წარმოადგენს მნიშვნელოვან ცვლილებას, რომლის წინააღმდეგობამ შეიძლება ხელი შეუშალოს პროგრესს. ამის ნაცვლად, უნდა შევხედოთ ხელოვნურ ინტელექტს, როგორც შესაძლებლობას უნარების გასაუმჯობესებლად, უფრო დიდი წარმატების მისაღწევად.
AI-ს მიმართ პოზიტიური მიდგომის შენარჩუნება გადამწყვეტია. ფოკუსირება AI-ს პოტენციურ სარგებელზე, როგორიცაა გაზრდილი ეფექტურობა, მომხმარებელთა უფრო ღრმა ანალიზი, უფრო მიზნობრივი და პერსონალიზებული მარკეტინგული კამპანიების შექმნის შესაძლებლობას იძლევა.
არ უნდა გვეშინოდეს ექსპერიმენტების, მათი ჩატარება ახალი AI ინსტრუმენტებით და მარკეტინგული სტრატეგიებით. „Fail fast, learn faster“ მიდგომა სწრაფად მორგების საშუალებას იძლევა.
შეუცვლელი ადამიანი: კრეატივი და ემპათია
ხელოვნური ინტელექტი მძლავრი ინსტრუმენტია, მაგრამ მას აკლია ადამიანის კრეატიულობა და ემპათია, დამაჯერებელი ნარატივების შემუშავება, რომლებიც ემოციურად ზემოქმედებს. ადამიანების განწყობის ემოციურ დონეზე გაგება და აუდიტორიასთან ნამდვილი კავშირების დამყარება - ეს რჩება თქვენს ექსკლუზიურ შესაძლებლობად. ხელოვნური ინტელექტი ვერ ჩაანაცვლებს ადამიანის უნარს, თარგმნოს მონაცემები ბრენდის მომხიბვლელ ისტორიებად. დაფიქრდით - ვინ დაწერს ბრენდის ემოციურ ისტორიას, რომელსაც ცრემლის გარეშე ვერ კითხულობ? ეს თქვენ ხართ, შემოქმედებითი გენიოსი საჭესთან.
კოლაბორაციის შედევრი: ადამიანები და AI ჰარმონიაში
მარკეტინგის მომავალი არ არის კონკურენცია ადამიანებსა და ხელოვნურ ინტელექტს შორის; ეს არის კოლაბორაციის შედევრი. წარმოიდგინეთ: ხელოვნური ინტელექტი აყალიბებს მონაცემთა ბაზაზე დაფუძნებულ შეხედულებებს, ავლენს კლიენტების ფარულ სურვილებს და ემოციურ ტრიგერებს. თქვენ, შემდეგ თარგმნით ამ ინფორმაციას ბრენდის მომხიბვლელ ისტორიებად, რომლებიც თქვენს აუდიტორიას ეხმაურება ემოციურ დონეზე. ამ სინერგიულ მიდგომას მივყავართ ეფექტურ, მონაცემებზე ორიენტირებულ მარკეტინგულ კამპანიებამდე, რომელიც ხელს უწყობს ბრენდის ლოიალობას და გრძელვადიან წარმატებას.
მარკეტინგის მომავალი კოლაბორაციაა, ადამიანსა და ხელოვნურ ინტელექტს შორის. თქვენ შეგიძლიათ აღმოაჩინოთ მარკეტინგის ეფექტურობის ახალი ერა. ეს მომავალი გვპირდება არა მხოლოდ ეფექტურობასა და მნიშვნელოვან ინსაითებს, არამედ მომხმარებელთა მოგზაურობის რუკის უფრო სიღრმისეულ ანალიზს, რაც საშუალებას იძლევა შეიქმნას მართლაც მნიშვნელოვანი კავშირები, რომლებიც განაპირობებენ ბრენდის ლოიალობას და გრძელვადიან წარმატებას.