2018 წლის 9 ნომებერს, ციხისძირში, სასტუმროში – „კასტელო მარე“, გაიმართა აჭარის სოფლის განვითარებაში ჩართული სათემო კავშირების რეგიონული ქსელის კონფერენცია. ღონისძიებაში მონაწილეობდნენ აჭარის არ სოფლის მეურნეობის სამინიტროს, აქტიურ მოქალაქეთა ადგილობრივი გაერთიანებების (ამაგ–ები), ადგილობრივი მუნიციპალიტეტების მერიების, გაეროს განვითარების პროგრამის და არასამთავრობო ორგანიზაციების 120-მდე წარმომადგენელი. კონფერენციის მონაწილეებმა და გამომსვლელელმა იმსჯელეს სოფლის განვითარების მიმართულების ძირეულ გამოწვევებზე და სამომავლო გეგმებზე. ღონისძიების ერთი ნაწილი დაეთმო პროექტის – „სოფლად მცხოვრები მოსახლეობის შესაძლებლობების გაძლიერება აჭარაში“ – შედეგების მიმოხილვას, რომელიც გაეროს განვითარების პროგრამამ კომპანია „ეისითი“-სთან ერთად ევროგაერთიანების ფინანსური მხარდაჭერით 2017 წლის დეკემბერი – 2018 წლის ოქტომბრის პერიოდში განახორციელა.

XXI-ე საუკუნეში მარკეტინგის დირექტორი (CMO) გახდა ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და გავლენიანი პირი კომპანიაში. სწორედ მათი დახმარებით კომპანიისთვის უფრო ადვილი ხდება მომხმარებლების დამოკიდებულების, აზრისა და პრეფერენციების დადგენა და მათთან კომუნიკაციისა და გაყიდვების სწორი სტრატეგიის შერჩევა. ამავდროულად, დღეს CMO-ს როლი და მოქმედების არეალი კიდევ უფრო გაფართოვდა - ისინი აღარ არიან მხოლოდ სარეკლამო კამპანიების ფუნქციური ხელმძღვანელები და მზრუნველი პირები, არამედ ხელს უწყობენ კომპანიაში და ბაზარზე ინოვაციების დანერგვას და ბიზნესის განვითარებას. საინტერესოა, რომ ბაზარზე არსებული მოთხოვნისა და გამოწვევების გამო, გაიზარდა იმ პრაქტიკული უნარების, კომპეტენციისა და გამოცდილების ჩამონათვალი, რომელიც კრიტიკულად აუცილებელია წარმატებისთვის.

ცნობილმა ბიზნეს ჟურნალმა Forbs-მა გამოავლინა 2018 წლის ყველაზე გავლენიანი მარკეტერები, რომლებსაც ყველაზე უკეთ ესმით მომხარებლების საჭიროებები და ქმნიან მათთვის დამატებით ღირებულებას. CMO-ები შეფასდნენ ბრენდის მუშაობის კონკრეტული ინდიკატორების მიხედვით. მათ შორის, სოციალურ მედიაში ჩართულობის (Twitter, Linkedin), ბრენდის ცნობადობისა და მის მიმართ არსებული ლოიალობის მაჩვენებლით. მარკეტერების ტოპ ათეულში მოხვდნენ ისეთი ცნობილი ბრენდების ხელმძღანელები, როგორებიც არიან: ლინდა ბოფი (GE), ლესლი ბერლანდი (Twitter), ანტონიო ლუჩიო (HP), რაჯა რაჯამანარი (Mastercard), ენ ლევნესი (Adobe), ფილ შილერი (Apple), დენ ევანსი (Hyundai), კრისტინ ლემკე (JPMorgan) და მარკ მატიე (Samsung Electronics America). საინტერესოა ისიც, რომ Forbs-ის რეიტინგში ისეთი ცნობილი ბრენდი, როგორიც არის Procter & Gamble მხოლოდ 48-ე, ხოლო Marriot-ის მარკეტინგის დირექტორი 50-ე ადგილზე მოხვდნენ.
წყარო: Forbs

2018 წლის ივნისში "ეისითის" მიერ ჩატარებული კვლევის შედეგების მიხედვით ყოველ მესამე თბილისელს (33%) ერთხელ მაინც უმოგზაურია საზღვარგარეთ. თბილისელების 27% პირადი მიზნით, ხოლო 11% სამსახურეობრივი ვიზიტით ყოფილა ქვეყნის ფარგლებს გარეთ. მოგზაურთათვის ყველაზე პოპულარული ქვეყანები თურქეთი (47%), რუსეთი (36%), გერმანია (34%), აზერბაიჯანი (23%) და საფრანგეთია (21%) აღმოჩნდა. საინტერესოა, რომ თურქეთში მოგზაურობა განსაკუთრებით პუპულარულია 24 წლამდე თბილისელებში, რუსეთში მოგზაურობის გამოცდილება უფროსი ასაკის (55+) თბილისელებს აქვთ, საშუალო ასაკის თბილისელები (25-34) კი გერმანიას ირჩევენ.

"ეისითის" მიერ 2016 წელს ჩატარაბული კვლევაზე დაყრდნობით, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მოგზაურთა შორის მკვეთრად გაიზარდა ევროკავშრის ქვეყნების მიმართ ინტერესი, რაც უვიზო მიმოსვლის ამოქმედებით უნდა იყოს განპირობებული.

თბილისელების უმრავლესობა მოგზაურობისათვის საჭირო ბიუჯეტს მთელი წლის განმავლობაში აგროვებს, ხოლო მათი უმეტესობა, ვინც სამოგზაუროდ წასვლას ვერ ახერხებს, სწორედ უფულობას ასახელებს მთავარ მიზეზად.

საინტერესო განსხვავებები გამოვლინდა ქალებსა და კაცებს შორის. როგორც კვლევის მონაცემები ადასტურებს, ქალები ძირითადად ოჯახის წევრებთან ერთად მოგზაურობენ, კაცები კი მეგობრებთან ერთად. ამასთან, კაცები, უმნიშვნელოდ, მაგრამ მაინც უფრო მეტ თანხას ხარჯავენ საზღვარგარეთ ყოფნისას ვიდრე ქალები.

*კვლევა ჩატარდა თბილისის მაშტაბით, შემთხვევითი შერჩევის გზით 400 ზრდასრულ თბილისის მოსახლეს შორის, 2018 წლის 2-3 ივნისის პერიოდში. მონაცემთა სტატისტიკური ცდომილება საშუალოდ 3.0%-6.5%-იან შუალედში მერყეობს. გამოყენებული მეთოდი-პირისპირ ინტერვიუ.

2018 წლის ივნისში თბილისში ჩატარებული გამოკითხვის მიხედვით ყოველი მესამე თბილისელი (33%) საკვები პროდუქციის შეძენისას თითქმის ყოველთვის ცდილობს გაარკვიოს გენმოდიფიცირებულია თუ არა პროდუქტი, იგივე რაოდენობა კი (30%) არასოდეს აქცევს ყურადღებას ამ საკითხს.

საინტერესოა, რომ საკვები პროდუქტების წარმოშობის საკითხი ქალებისათვის უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე მამაკაცებისათვის - პროდუქტების შეძენისას ისინი მეტად ამახვილებენ ყურადღებას გენმოდიფიცირებულია თუ არა პროდუქტი და მამაკაცებთან შედარებით, მეტი ქალი თვლის, რომ ამ ტიპის საკვები საზიანოა ჯანმრთელობისათვის.

ზოგადად, გენმოდიფიცირებულ პროდუქციას ჯანმრთელობისათვის ძალზე საზიანოდ მიიჩნევს თბილისელების უმრავლესობა (74%), თუმცა, საინტერესოა, რომ შფოთვის ხარისხი ასაკის მატებასთან ერთად იზრდება - უფროსი ასაკის მოქალაქეებს მეტად აღელვებს ბაზარზე გენმოდიფიცირებული საკვები პროდუქტების არსებობა.

*კვლევა ჩატარდა თბილისის მაშტაბით, შემთხვევითი შერჩევის გზით 400 ზრდასრულ თბილისის მოსახლეს შორის, 2018 წლის 2-3 ივნისის პერიოდში. მონაცემთა სტატისტიკური ცდომილება საშუალოდ 3.0%-6.5%-იან შუალედში მერყეობს. გამოყენებული მეთოდი-პირისპირ ინტერვიუ.

უკვე წლებია გვესმის, რომ საცალო ვაჭრობა მოკვდა. Credit Suisse-ის აპრილის ანგარიშში იწინასწარმეტყველეს, რომ ამ წლის განმავლობაში 8.600 მაღაზია დაიკეტება - სახეზეა კრიზისი, რომელიც დიდი ეკონომიკური რეცესიის დროსაც კი არ უნახავთ. განსაკუთრებულად კრიზისული პერიოდი ელით სავაჭრო ცენტრებს, მათი დაახლოებით მეოთხედის დახურვა მომდევნო ხუთი წლის მანძილზეა ნაწირასწარმეტყველები.

იმის ცოდნას, თუ რატომ ხდება ეს ყველაფერი უმაღლესი განათლება ნამდვილად არ სჭირდება. ონლაინ ვაჭრობა იკავებს მაღაზიაში დროის დამკარგავი შოპინგის ადგილს და უფრო მეტიც, ამის მიზეზი 1980-90იან წლებში დაბადებული მოქალაქეები არიან - მათი რიცხვი ახლა უკვე 87 მილიონია.

თუმცა არის კი ეს ასე?

ახალ ანგარიშში პოპულარული დასკვნების საწინააღმდეგო ფაქტებია მოყვანილი, როგორც ჩანს ამ თაობის წარმომადგენლებს უყვართ მაღაზიებში სიარული, თანაც ძალიან უყვართ. ქცევითი მარკეტინგის კომპანიის SmarterHQ, -ის კვლევის თანახმად, 80-90-იანი წლების შვილების მთელი 50 პროცენტი არამხოლოდ დადის ფიზიკურ მაღაზიებში, არამედ მაღაზიაში სიარულს შოპინგის სასურველ ფორმადაც თვლიან. 

მიგნება საცალო მოვაჭრეებს რთულ პოზიციაში აყენებს. მაშინ როდესაც გაკოტრებული მაღაზიების რაოდენობა რეკორდულ რაოდენობას აღწევს და ონლაინ ვაჭრობა ამ დონეზე ვითარდება, „კომპანიები განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებენ მათი ციფრული სტრატეგიების ოპტიმიზებას იმ იდეით, რომ მომხმარებელს ძირითადად ონლაინ ვაჭრობა ურჩევნია“ - ნათქვამია ანგარიშში. „თუმცა, ჩვენი მონაცემები ცხადყოფს, რომ ბრენდებისათვის მნიშვნელოვანია თავიანთ ფიზიკურ მაღაზიებსაც შთაბერონ სიცოცხლე“.

მაგრამ რა უნდა ვთქვათ 20- და 30- წლის მყიდველებზე, რომლებისთვისაც ფულის დახარჯვის ყველაზე კომფორტული გზა ვებსაიტებისა და აპლიკაციების მეშვეობით შოპინგია - არის თუ არა ეს მონაცემები არასწორი? არა, არ არის. მაგრამ, SmarterHQ-ს კვლევაში წარმოდგენილია უფრო ნიუანსირებული შეხედულება 80-90-იანი წლების 

წარმომადგენლების შოპინგის ჩვევებზე, რომელიც, შეიძლება ითქვას, რამდენიმე ეტაპისგან შედგება. როგორც აღმასრულებელი დირექტორი მაიკლ ოზბორნი აცხადებს: „ამ თაობის შვილები მაღაზიას კვლევისთვის იყენებენ, მაგრამ ყველაფერს იქვე არ ყიდულობენ“.

სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ხსენებული თაობის წარმომადგენლები ძალიან ხშირად მიმართავენ „შოურუმინგის“ პრაქტიკას. ისინი ხშირად მაღაზიაში ტესტავენ პროდუქტს და მოგვიანებით სახლიდან ყიდულობენ ინტერნეტით (თუ მაშინვე არ იღებენ ტელეფონებს და მაღაზიიდანვე არ უკვეთავენ ონლაინ).

ისტორიულად, საცალო მოვაჭრეებს „შოურუმინგის“ ცალსახად ნათელი მიზეზების გამო ეშინიათ. ეს პრაქტიკა მათ ასეთ პოზიციაში ტოვებს: ისინი ხარჯს წევენ პროდუქტის გამოსაფენად, თუმცა მხოლოდ წამგებიან პოზიციაში არიან „ამაზონის“ მსგავს გიგანტებთან, რომელსაც არც სავაჭრო ცენტრში მაღაზიის ფართში უწევს ფულის დახარჯვა და არც მთავარ ქუჩაზე მაღაზიის ხარჯების დაფარვა. თუმცა, ოზბორნი ფიქრობს, რომ 80-90-იანების თაობაში დამკვიდრებული „შოურუმინგის“ პრაქტიკა არც ისე მომწამვლელია, როგორც ის ერთი შეხედვით ჩანს.

მისი განცხადებით, საცალო მოვაჭრე, რომელიც შემოსავალს გლობალურად უყურებს, რომელიც ფიზიკურ გაყიდვებს ონლაინ გაყიდვების წინააღმდეგ არ აყენებს, შეიძლება მოერგოს „შოურუმინგს“ - მათ შეუძლიათ დახურონ ნაკლებად ხალხმრავალ ლოკაციებზე არსებული მაღაზიები და ისე განავითარონ ონლაინ შესყიდვების პლატფორმები, რომ მოიზიდონ ხსენებული თაობის მყიდველების, რომლებსაც მაღაზიის დატოვებისას გონებაში უკვე აქვთ პროდუქტი შერჩეული.

„თუ ამ კუთხით სტრატეგია გაქვთ და დახურავთ არამომგებიან მაღაზიებს, ეს შეიძლება კარგიც იყოს“, აცხადებს ოზბორნი. „თქვენი ციფრული არხები უკეთეს სიტუაციაში აღმოჩნდებიან“.

რაც შეეხება იმას, თუ რატომ უყვართ 80-90იანი წლების შვილებს ფიზიკურ მაღაზიებში სიარული, აღმოჩნდა (სურპრიზი!), რომ ისინი რეალურად ძალიანაც არ განსხვავდებიან სხვებისგან. რეალურ მაღაზიაში შეგიძლია პროდუქტი მოსინჯო (ან ტანსაცმლის შემთხვევაში, მოისინჯო), სანამ ყიდვას გადაწყვეტ. ამასთან ერთად, სხვა თაობის წარმომადგენლების მსგავსად, ამ თაობის წარმომადგენლებიც მაღაზიებს სხვადასხვა მიზეზების გამო სტუმრობენ. SmarterHQ-ს მონაცემების მიხედვით, 30 პროცენტი სავაჭრო გარიგებას ეძებს, 18 პროცენტს კონკრეტული პროდუქტზე აქვს არჩევანი გაკეთებული, 17 პროცენტი მოკვლევას აკეთებს, 14 პროცენტი კი უბრალოდ ათვალიერებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ფიზიკურ მაღაზიებში შოპინგთან არადამაჯერებელ კავშირს უსვამს ხაზს, SmarterHQ-ს კვლევა ადასტურებს ბევრ ვარაუდს, რაც საცალო მოვაჭრეებს 80-90-იანი წლების მყიდველებთან დაკავშირებით ჰქონდათ. ამ თაობის წარმომადგენლები არ გამოირჩევიან ბრენდების მიმართ ლოიალურობით, აღიზიანებთ მათთვის გაგზავნილი უამრავი მარკეტინგული შეტყობინება და ავლენენ გასაოცარ შესაძლებლობას თან იშოპინგონ და თან სხვა აქტივობებითაც დაკავდნენ (მაგალითად, ტელევიზორის ყურებით, ჩეთით ან მუშაობით).

ოზბორნის თქმით, საქმის არსი ისაა, რომ საცალო ვაჭრობის ბაზარზე ჯერ კიდევ არის ფიზიკური მაღაზიების ადგილი, მაგრამ სწრაფად ცვალებად გარემოში წარმატების მიღწევის მოლოდინი მხოლოდ ბრენდებს უნდა ჰქონდეთ, ვინც 80-90იანი წლების წარმომადგენლების ჰიბრიდულ სავაჭრო ჩვევებს მოერგება. კვლევის მიგნებები ხაზს უსვამს „უფრო მასშტაბურ, გრძლევადიან ტენდენციას სავალო ვაჭრობაში, რაც გულისხმობს, რომ თუ ვერ მოერგები ცვალდებად მომხმარებელთა ბაზას და მათ პრეფერენციებს შოპინგთან დაკავშირებით ... მაშინ ჩამორჩები. თუ შენ მოერგები შენი მომხმარებლის მოთხოვნებს, მაშინ დარჩები ბაზარზე. თუ არა და - ვერ“.

*წყარო: adweek.com

2018 წლის ივნისში თბილისში ჩატარებული კვლევის მიხედვით 86% სპორტის რომელიმე სახეობის გულშემატკივარია. აღსანიშნავია, რომ სპორტის გულშემატკივრებს შორის ჭარბობენ მამაკაცები და 24 წელს ზევით რესპოდენტები. ყველაზე ხშირად საყვარელ სპორტის სახეობად ფეხბურთი (34%), რაგბი (23%) და კალათბურთი (9%) დასახელდა. საინტერესოა, რომ ფეხბურთს უფრო მეტად მამაკაცები გულშემატკივრობენ, ხოლო რაგბსა და კალათბურთს საყვარელ სპორტის სახეობად უფრო მეტად ქალები ასახელებენ. ასაკობრივი განსხვავება სპორტის ამ სახეობების გულშემატკივრებს შორის, მხოლოდ რაგბის შემთხვევაში გამოვლინდა, როგორც კვლევის შედეგები ცხადყოფს, რაგბი ყველაზე პოპულარული 18-44 წლის რესპოდენტებშია.

გამოკითხულთა უმრავლესობა (72%) მიიჩნევს, რომ საქართველოში ყველაზე მეტად განვითარებული სპორტის სახეობა რაგბია. მას თითქმის თანაბარი პროცენტული მაჩვენებლებით მოსდევს ფეხბურთი (9%) და ძიუდო (7%).

*კვლევა ჩატარდა თბილისის მაშტაბით, შემთხვევითი შერჩევის გზით 400 ზრდასრულ თბილისის მოსახლეს შორის, 2018 წლის 2-3 ივნისის პერიოდში. მონაცემთა სტატისტიკური ცდომილება საშუალოდ 3.0%-6.5%-იან შუალედში მერყეობს. გამოყენებული მეთოდი-პირისპირ ინტერვიუ.