საქართველოს ეკონომიკის კონკურენტუნარიანობის გაზრდის ხელშეწყობა ქვეყნის, ინდუსტრიისა და საწარმოების დონეზე

ექსპერტიზის სფეროები: ეკონომიკური განვითარება; კერძ სექტორისა და ღირებულებათა ჯაჭვის განვითარება; ორგანიზაციების შესაძლებლობების გაძლიერება; ასოციაციების გაძლიერება; ტურიზმის განვითარება; ვიზიტორების მონაცემების მოპოვება; ანალიზის სისტემის გაუმჯობესება.  

პროექტი: აშშ-ს საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს ეკონომიკური აღმავლობის ინიციატივა (EPI)

კლიენტი: შპს Deloitte Consulting Overseas Projects

დამფინანსებელი: აშშ-ს საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს საქართველოს წარმომადგენლობა

დასაწყისი: 2011 წლის იანვარი

დასასრული: 2014 წლის სექტემბერი

ქვეყანა: საქართველო

პროექტის შესახებ

40 მილიონი აშშ დოლარის ბიუჯეტის მქონე ეკონომიკური აღმავლობის ინიციატივა შპს Deloitte Consulting Overseas Projects-ის მიერ განხორციელებული და USAID კავკასიის მიერ დაფინანსებული ყველაზე მსხვილი ეკონომიკური განვითარების პროექტია საქართველოში, რომელიც 2011-2014 წლებში მიმდინარეობდა. პროექტის მიზანს წარმოადგენდა საქართველოს ეკონომიკის კონკურენტუნარიანობის გაზრდა ქვეყნის, ინდუსტრიისა და საწარმოს დონეზე. პროექტის ფარგლებში, მჭიდრო თანამშრომლობა ხდებოდა სხვდასხვა სამთავრობო, კერძო და არასამთავრობო ორგანიზაციებთან, სააგენტოებთან და ინსტიტუტებთან, რომლებიც განხორციელების პროცესში არიან ჩართული. უფრო კონკრეტულად კი, პროექტის ამოცანებს წარმოადგენდა ბრუნვის, ექპორტის ზრდა, ინვესტიციების მოზიდვა, პროდუქტიულობის გაზრდა, ასევე დასაქმების მაჩვენებლის ზრდა სოფლის მეურნეობისა და არასასოფლო-სამეურნეო ღირებულებათა ჯაჭვის მიზნობრივ სექტორებში. ეს მრავალსექტორული და მრავალკომპონენტიანი პროექტი ოთხ ძირითად მიმართულებას მოიცავდა:

• არასასოფლო-სამეურნეო/წარმოება და სერვისები
• სოფლის მეურნეობა
• ბიზნესის ხელშემწყობი გარემო და
• დაკავშირება

პროექტის წარმოებისა და სერვისების კომპონენტი აქცენტს აკეთებდა ზემოთჩამოთვლილი მიზნების მისაღწევად ღირებულებათა ჯაჭვის განვითარებაზე შემდეგ სფეროებში: ზოგადი ტურიზმი; MICE (შეხვედრები, დაჯილდოებები, კონფერენციები, გამოფენები/ღონისძიებები) ტურიზმი; ღვინის ტურიზმი; სამოსი; ქაღალდის შეფუთვა; ICT (კომპ.პროგრამა); ტრანსპორტი და ლოჯისტიკა; ბიზნესის განვითარების სერვისები და სამშენებლო მასალები. სოფლის მეურნეობის კომპონენტი მოიცავდა შემდეგ სექტორს: ციტრუსი; თხილი; ბოსტნეული (მათ შორის სათბურის ბოსტნეული) და კენკრა.

ამ ორივე კომპონენტის სექტორები წინასწარ გულდასმით იქნა შერჩეული დელოიტ კონსალტინგის მიერ კერძო სექტორის ანალიზის მეშვეობით, რომლის ფარგლებში გამოყენებული იქნა ღირებულებათა ჯაჭვის შეფასების ინსტრუმენტი საქართველოს 25 სექტორში მათი პოტენციალის განსაზღვრის მიზნით პროდუქტიულობის, ექსპორტის, ინვესტიციების, ბრუნვისა და დასაქმების გასაზრდელად.

ბიზნესის ხელშემწყობი გარემოს კომპონენტი გულისხმობდა საქართველოში ზოგადად ბიზნეს გარემოს გაუმჯობესების ხელშეწყობას, ძირითადი აქცენტი კი კეთდებოდა კონკრეტულ რეფორმირებულ სფეროებზე: მიწის რეგისტრაცია, ინტელექტუალური საკუთარების უფლებები; გადასახადები და საბაჟო; საინვესტიციო კლიმატი; სახელმწიფო შესყიდვების სისტემა და ვაჭრობისა და ტრანზიტის ანალიზი.

დაკავშირების კომპონენტი კი ერთმანეთთან აკავშირებდა სხვა კომპონენტებს და დახმარებას უწევდა ბენეფიციარებსა და დაინტერესებულ მხარეებს შემდეგი მიმართულებებით: უნარების განვითარება; ქალების გაძლიერება; ფინანსებზე ხელმისაწვდომობა; აგრო დაზღვევა; კერძო საპენსიო ფონდის სქემის ტექნიკურ-ეკონომიკური კვლევა და კერძო-საჯარო სექტორების დიალოგი.

ჩვენი როლი

ეისითის გუნდმა გამოიყენა თავისი ექსპერტიზა პროექტის მხარდასაჭერად და:

• განახორციელა ტურიზმით დაინტერესებული კერძო-საჯარო-არასამთავრობო მხარეების ინსტიტუციონალური შესაძლებლობების გაძლიერება საქართველოში ტურიზმის ადმინისტრაციის, შემომავალი და გამავალი ვიზიტორების მონაცემთა მოპოვების და შესაბამისი მეთოდოლოგიისა და ანალიზის სისტემის გაუმჯობესების მიზნით;
• ტექნიკური დახმარება გაუწია პროექტის წარმოებისა და სერვისების კომპონენტს საერთაშორისო ვიზიტორების კვლევისა და მონაცემთა ეფექტური მოპოვებისათვის მეთოდოლოგიის შემუშავებით ზოგადად ქვეყანაში ტურიზმის გაუმჯობესების მიზნით;
• დაეხმარა საქართველოს ტურიზმის ეროვნულ ადმინისტრაციას და ეკონომიკური აღმავლობის ინიციატივის პროექტს შემომავალი და გამავალი ვიზიტორების შესახებ მონაცემთა მოპოვების სისტემის შემუშავებაში და მის განხორციელებაში;
• დანერგა საუკეთესო პრაქტიკები და ცოდნის გაზიარება ვიზიტორების ანალიზის უფრო სიღრმისეულად გაგების მხარდასაჭერად და სტატისტიკურად ვალიდური მოდელების მისაწოდებლად ტურიზმის პოლიტიკის უფრო ეფექტურად განვითარების მიზნით კერძო და საჯარო სექტორებში, მათ შორის ძირითადი დაინტერესებული მხარეების შესაძლებლობების გაძლიერების გზით;
• ქვეყნის სხვდასხვა სასაზღვრო პუნქტებთან (საგზაო, აეროპორტი, პორტი და რკინიგზა) ჩაატარა 1096 პირისპირ ინტერვიუ იმ საერთაშორისო ვიზიტორებთან, რომლებმაც ქვეყანა 2011 წლის 16 აგვისტოდან 5 სექტემბერის ჩათვლით დატოვეს და
• დახმარება გაუწია ბიზნესისთვის ხელშემწყობი გარემოს განვითარების კომპონენტს ქვეყნის ზოგადი ბიზნეს გარემოს გაუმჯობესების რეფორმის ფარგლებში და შეიმუშავა და განახორციელა შინამეურნეობებისა და ბიზნესის კონკურენტუნარიანობის აღქმის კვლევა, მონაცემთა მოპოვება და ანალიზი ქვეყნის მასშტაბით მცირე და საშუალო საწარმოების სამიზნე ჯგუფებთან.

პროექტის შედეგ(ებ)ი

• პროექტის ფარგლებში მიწოდებული იქნა გაუმჯობესებული მეთოდოლოგია და სტატისტიკურად ვალიდური მოდელები საქართველოს ვიზიტორების მონაცემების მოპოვებისა და ანალიზის მიზნით საქართველოში ტურიზმის სექტორის ძირითადი დაინტერესებული მხარეებისათვის, მათ შორის საქართველოს ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაციისათვის;
• პროექტის ფარგლებში ჩატარებულმა სამუშაომ გააუმჯობესა მონაცემთა ანალიზისა და ტურიზმის ადმინისტრაციის პოლიტიკის დოკუმენტების სიზუსტე და გამჭვირვალობა;
• ქვეყანამ გააუმჯობესა შესაბამისობა ევროკავშირის (ევროსტატი) და გაეროს მსოფლიო ტურიზმის ორგანიზაციის მოთხოვნებთან მონაცემთა მოპოვებისა და ანალიზის სტანდარტების კუთხით.