ძველი ჩინელი ვაჭრები ერთ-ერთი პირველი ბიზნესმენები იყვნენ, ვინც საერთაშორისო გაყიდვებში რისკების მართვის უნიკალურ გზას მიაგნეს. ისინი თავიანთ გასაყიდ საქონელს რამდენიმე გემზე ანაწილებდნენ და ასე უშვებდნენ ზღვაში. ამგვარად, თუ ერთი გემი ჩაიძირებოდა ან მეკობრეთა თავდასხმის მსხვერპლი გახდებოდა, დანარჩენებს გადარჩენის შანსი ექნებოდათ. ამ გზით ჩინელ ვაჭრებს საქონლის უდიდესი ნაწილი უსაფრთხოდ მიჰქონდათ მეზობელი ქალაქის ბაზრამდე და სერიოზულ ფინანსურ ზარალს არიდებდნენ თავს.

21-ე საუკუნეში, მართალია, ექსპორტზე ორიენტირებულ ბიზნესებს მეკობრეთა საფრთხე აღარ ემუქრებათ, თუმცა სხვა გამოწვევების წინაშე კვლავაც დგანან. თანამედროვე მსოფლიოში იმდენად სწრაფად იცვლება პოლიტიკური, ეკონომიკური თუ სოციალური გარემო, რომ ნებისმიერი კომპანიისთვის ურთულეს ამოცანას წარმოადგენს ერთგული მომხმარებლის პოვნა და შენარჩუნება.

მთავარი დასკვნა, რომელიც ბიზნესმა შექმნილ რეალობაში უნდა გამოიტანოს, ჩინელმა ვაჭრებმა საუკუნეების წინ გაითავისეს — მიხვდნენ, რამხელა რისკს შეიცავს „ყველა კვერცხის ერთ კალათში მოთავსება“. ძველი ანდაზით შთაგონებული ეს კონცეფცია იდეალურად ხსნის ბაზრის დივერსიფიკაციის მნიშვნელობას. მისი აქტუალობა ყოველდღიურად იზრდება საერთაშორისო მარკეტერებისთვის და ცხადია, გამონაკლისი არც ქართული კომპანიები არიან. რუსეთ-უკრაინის ომმა კიდევ ერთხელ დაგვანახა ის, რისი მოწმეც მანამდე არაერთხელ ვყოფილვართ — თუ როგორ აფერხებს ბიზნესს ერთი ქვეყნის ბაზარზე დამოკიდებულება.

უკვე აღარავინ დაობს, რომ ბაზრის დივერსიფიკაცია რისკების დაზღვევისთვის საუკეთესო გამოსავალია. თუმცა თანამედროვე სამყაროში მისი განხორციელება გაცილებით მეტ ძალისხმევას მოითხოვს, ვიდრე „საქონლის რამდენიმე გემზე განაწილებაა“. ლოკალური ბაზრის შემთხვევაშიც კი, უამრავ გამოწვევასთან არის დაკავშირებული სამიზნე მომხმარებლის მოძიება, მისი ლოიალობის მოპოვება და შენარჩუნება. მით უფრო რთულია ამ მისიის შესრულება საერთაშორისო არენაზე. ამგვარად, როდესაც ექსპორტზე ორიენტირებული ბიზნესებისთვის რისკების შემცირებასა და შესაძლებლობების გაზრდაზე ვმსჯელობთ, საკითხავია არა რა, არამედ როგორ? 

როგორ უნდა იპოვოს და აითვისოს კომპანიამ მისთვის უცნობი ბაზარი, უკეთეს შემთხვევაში კი — ბაზრები? ცხადია, შეუიარაღებელი თვალით, მხოლოდ ტენდენციებზე დაკვირვებით წარმატების მიღწევა გაუჭირდება. საერთაშორისო მარკეტინგული სტრატეგიის დაგეგმვისთვის ყველაზე ეფექტური საშუალება ბაზრის კვლევაა, მათ შორის ერთ-ერთი მთავარი ადგილი კი, სამომხმარებლო კვლევას უჭირავს.

თუ კი ბიზნესის მფლობელი ხარ და გსურს, გაფართოვდე, ახალი ბაზრები აღმოაჩინო, სამომხმარებლო კვლევა, შესაძლოა, ყველაზე საჭირო და სასარგებლო იარაღი გახდეს შენთვის.

სამომხმარებლო კვლევის 3 შესაძლებლობა:

• გაიგო, ვინ არის შენი მომხმარებელი და რა სურს მას.

ახალი ბაზრის მოძიების პროცესში ნომერ პირველი ამოცანა იმის გარკვევაა, სჭირდება თუ არა მომხმარებელს შეთავაზებული პროდუქტი ან მომსახურება შეთავაზებულ ფასად. კომპანიისთვის სამომხმარებლო კვლევის გარეშე ახალ ბაზარზე შესვლა ლაბირინთში თვალახვეულ მოძრაობას გავს. ცხადია, ბიზნესს შესაძლოა, ქონდეს წინასწარი წარმოდგენა იმასთან დაკავშირებით, თუ რა საჭიროებები აქვს უცხო ქვეყნის მომხმარებელს, ანუ სად და ვისთვის იქნება მომგებიანი ამა თუ იმ პროდუქციის ექსპორტი. თუმცა ეს წარმოდგენები მეტწილად ინტუიციაზეა დამყარებული და სრულიად დასაშვებია, არ შეესაბამებოდეს რეალობას. ნებისმიერი უცხო ბაზარი ხომ უნიკალურია და უამრავი ნიშნით გამოირჩევა ლოკალურისგან — მისი მომხმარებელი განსხვავებულ გეოგრაფიულ არეალში ცხოვრობს, სხვა ენაზე საუბრობს, თავისებური მოთხოვნები, შესაძლებლობები და პრეფერენციები აქვს. ყველა ამ ფაქტორის გათვალისწინება აუცილებელი პირობაა წარმატების მისაღწევად, რაშიც სამომხმარებლო კვლევას მნიშვნელოვანი დახმარების გაწევა შეუძლია.

კვლევა ბიზნესის მფლობელს აწვდის დეტალურ ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ:

• მოსახლეობის რომელ სეგმენტში არსებობს მოთხოვნა მოცემულ პროდუქტზე;
• როგორია აღნიშნული სეგმენტის სამომხმარებლო ქცევა
• რა პრეფერენციები, ღია თუ ფარული სურვილები აქვთ მომხმარებლებს;
• ვინ არიან კონკურენტები და როგორია მათი მარკეტინგული სტრატეგია;
• როგორია მომხმარებლის დამოკიდებულება ფასის მიმართ.

ეს არასრული ჩამონათვალია იმ ცოდნისა, რომლის მოპოვებაც სამომხმარებლო კვლევით არის შესაძლებელი. მისი სწორი ანალიზის შემთხვევაში, ბიზნესს ექნება საშუალება, კარგად გაიცნოს ახალი ბაზარი და იპოვოს სწორი სამიზნე სეგმენტი - მომხმარებელი, რომელიც მის პროდუქტს ან მომსახურებას დიდი ალბათობით შეიძენს. ამ შემთხვევაში ახალ ბაზარზე შესვლის გადაწყვეტილება მტკიცებულებაზე დაყრდნობით მიიღება, და არა ვარაუდის საფუძველზე, რაც მნიშვნელოვნად ამცირებს რისკებს.

უცხო ბაზრის ათვისებაში ACT აქტიურად ეხმარება ქართულ და უცხოურ კომპანიებს. ამის ერთ-ერთი მაგალითია სუპერმარკეტების ქსელის დაკვეთით ერევანში ჩატარებული სამომხმარებლო კვლევა. ACT-მ გამოიკვლია სომეხი მომხმარებლის პრეფერენციები და სამომხმარებლო კალათა. კვლევის შედეგების ანალიზმა კი დამკვეთ კომპანიას საშუალება მისცა, სამიზნე სეგმენტის საჭიროებებზე მორგებული პროდუქტი შეეთავაზებინა მომხმარებლისთვის. ამგვარად, სამომხმარებლო კვლევა ბიზნესს დაეხმარა რისკების დაზღვევაში, რის ხარჯზეც მან უმტკივნეულოდ დაიმკვიდრა თავი ახალ ბაზარზე.

• მიიქციო სამიზნე მომხმარებლის ყურადღება.

სამიზნე მომხმარებლის აღმოჩენა პირველი ნაბიჯია ახალ ბაზარზე შესვლის დროს. მომდევნო, და არანაკლებ მნიშვნელოვანი ამოცანა პოტენციური მომხმარებლის ყურადღების მიპყრობაა. ამისთვის ბიზნესს სჭირდება პროდუქტის სწორად შეფუთვა და მისი იმ ფორმით მიწოდება მომხმარებლისთვის, რომ გამოიწვიოს მისი ინტერესი. უცნობი ბაზრის ათვისების ამ ეტაპზეც დიდია კვლევის როლი. კვლევა, ადამიანთა ქცევის რაციონალური მოტივების გარდა, ავლენს იმასაც, თუ რომელ თემებზე რეაგირებენ ემოციურად პოტენციური მომხმარებლები, რა აღელვებთ, მოსწონთ ან აღიზიანებთ მათ. ამ ინფორმაციის მოპოვებით ბიზნესი შეძლებს, მომხმარებელს შესთავაზოს მის სურვილებზე მორგებული პროდუქტი და შეიმუშაოს ეფექტური გზა რეკლამისთვის.

აღნიშნულის წარმატებული მაგალითია რამდენიმე უცხოური სავაჭრო ცენტრის შემოსვლა ქართულ ბაზარზე. მათი დაკვეთით ACT-მ ჩაატარა კვლევა — შეისწავლა ქართველი მომხმარებლის ქცევა, ბრენდების მიმართ პრეფერენციები და შეთავაზებული პროდუქტის მიმართ მომხმარებელთა დამოკიდებულებები. კომპანიებმა კვლევის მიგნებების გათვალისწინებით დაგეგემეს მარკეტინგული სტრატეგია, მომხმარებელს მისი მოთხოვნების შესაბამისი პროდუქტი შესთავაზეს და სამიზნე სეგმენტის კეთილგანწყობა დაიმსახურეს. ამგვარად, კვლევის შედეგებზე დაფუძნებული გადაწყვეტილებები საბოლოოდ ეფექტური აღმოჩნდა მათთვის.

• მუდმივად გრძნობდე მომხმარებლის მაჯის ცემას.

ნებისმიერი ბიზნესის წარმატების გასაღები კმაყოფილი მომხმარებელია. მას შემდეგ, რაც მომხმარებელი პროდუქტს ან მომსახურებას იყიდის, წამმზომი ირთვება. ბიზნესი ნამდვილ გამარჯვებას იმ შემთხვევაში იზეიმებს, თუკი კლიენტი მის შესაძენად ისევ მობრუნდება, და თან მობრუნდება რამდენჯერმე. ეს იქნება ნიშანი იმისა, რომ ბრენდმა მოიპოვა ყველაზე მნიშვნელოვანი ჯილდო — მომხმარებლის ერთგულება. თუმცა, ლოიალობა მუდმივი არ არის. ადამიანებს ყოველდღიურად ეცვლებათ გემოვნება, ახალი საჭიროებები და სურვილები უჩნდებათ. რეალურად, ბიზნესის წარმატება დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად კარგად უსმენს ის თავის მომხმარებლებს. მათი ლოიალობის შესანარჩუნებლად სამომხმარებლო კვლევა ეფექტური იარაღია. ის საშუალებას აძლევს კომპანიას, მუდმივად ხელი ედოს მომხმარებლის მაჯის ცემაზე — არ გამორჩეს არც ერთი ცვლილება მის განწყობებში და ყოველთვის იყოს ტენდენციების საქმის კურსში.

სამომხმარებლო კვლევის ეს შესაძლებლობა წარმატებულად გამოიყენა საბანკო-საფინანსო სფეროს ერთ-ერთმა წარმომადგენელმა საქართველოდან. ACT-მ ცენტრალურ აზიაში, უზბეკეთში რამდენიმე ეტაპიანი სამომხმარებლო კვლევა განახორციელა მისთვის. ადგილობრივ მომხმარებელთა პრეფერენციების გამოვლენის მიზნით კვლევა ჩატარდა როგორც უცნობ ბაზარზე შესვლის წინ, ასევე, შესვლის შემდეგ. შედეგად, კომპანიამ მოახერხა, ღირსეული ადგილი დაემკვიდრებინა უცხო ბაზრის საფინანსო სექტორში.

როგორც ვხედავთ, სამომხმარებლო კვლევა საჭირო და სასარგებლო ნაბიჯია კომპანიისთვის, რომელსაც სურს გაფართოება და ახალი ბაზრების აღმოჩენა. მისი საშუალებით ბიზნესის მფლობელები ინფორმაციაზე დაფუძნებულ გადაწყვეტილებებს იღებენ, რაც მნიშვნელოვნად ამცირებს ახალი ბაზრების აღმოჩენის, ათვისებისა და შენარჩუნების რისკებს. თუმცა ბიზნესს არ უნდა დაავიწყდეს, რომ „წამმზომი, რომელიც ახალ ბაზარზე შესვლისას ირთვება“ შეუჩერებლად მუშაობს მანამ, სანამ კომპანია მოცემულ ბაზარზე მოღვაწეობს. ამგვარად, უცხო ქვეყნის ბაზარზე გასვლა ერთჯერადი გადაწყვეტილება არ არის. ეს არის ვალდებულება ბიზნესისთვის მუდმივად იყოს კვლევის და გამოცდილების გაანალიზების პროცესში.

დროთა განმავლობაში საზოგადოების აღქმაში ბიზნესმენის ხატი ჩამოყალიბდა, როგორც სერიოზული, პიჯაკებში გამოწყობილი ადამიანები, რომლებსაც აქვთ დიდი პასუხისმგებლობა, მუშაობენ სტრესულ გარემოში და იყენებენ კონსტრუქციული დიალოგის ფორმატს. რამდენად შეესაბამება ბიზნეს ლიდერის ასეთი აღქმა თანამედროვე ტენდენციებს? აუცილებელია ყველა ბიზნესმენი საუბრობდეს დიპლომატიური ენით?

პოსტმოდერნულ სამყაროში ბიზნესმენის როლი ტრანსფორმირდა, რამაც გავლენა იქონია კომუნიკაციის სტილზეც. ბიზნეს ლიდერები სულ უფრო მეტად ცდილობენ საკუთარი თავი საზოგადოების ნაწილად დააპოზიციონირონ და მასთან ურთიერთობისთვის იუმორი გამოიყენონ, რაც ასოცირდება დადებით ემოციასთან, სწრაფად ახდენს ეფექტს ადამიანის განწყობაზე და ამავდროულად, გააჩნია გრძელვადიანი ეფექტი. შესაბამისად, სტრატეგიული იუმორი ბიზნეს კომუნიკაციის ტენდენციად იქცა.

რა დატვირთვა აქვს სტრატეგიულ იუმორს?

იუმორი მარტივად გასაგები საუბრის ენაა, რომელიც აქცენტს აკეთებს ძირითად სათქმელზე. ხუმრობები ადვილად დასამახსოვრებელია, საზოგადოებაშიც სწრაფად ვრცელდება და შეუძლია განმუხტოს კრიზისული სიტუაცია. (Meyer, 1990). იუმორის შედეგს მყისიერად ვხედავთ, რადგან მისი ინდიკატორი უტყუარი ემოცია - ღიმილია. აღნიშნული ამარტივებს სამიზნე აუდიტორიისგან უკუკავშირის მიღებას, მიღებული ემოციამ - კი გვაძლევს პასუხს კითხვაზე თუ როგორ იმუშავა დასახულმა სტრატეგიამ. (Hudson, 1979).

იუმორის უნიკალური თვისებები და ის ფაქტი, რომ იუმორს ადამიანის განწყობაზე სერიოზული ზეგავლენის მოხდენა შეუძლია, მას კომუნიკაციის მოსახერხებელ იარაღად აქცევს.

შესაბამისად, სტრატეგიული იუმორის გამოყენების არეალი ფართოა. მისი გამოყენება ხდება სხვადასხვა სფეროში სხვდასხვა მიზნით:

• დიპლომატები სტრატეგიულ იუმორს მიმართავენ წარმატებული მოლაპარკების საწარმოებლად;
• პრეზენტატორები - ინტერაქტიული, ნაყოფიერი, საინტერესო პრეზენტაციებისთვის;
• ლიდერები - თავდაჯერებულობის, მაღალი ემოციური ინტელექტისა და მათი ადამიანურობის გამოსახატავად (წყარო: humor that works).

რა მიზნით იყენებენ სტრატეგიულ იუმორს ბიზნეს ლიდერები?

,,თუ ჩვენ გავამხიარულებთ ხალხს, ისინი დაწერენ ისტორიებს ჩვენ შესახებ, შესაბამისად, არ დაგვჭირდება რეკლამაზე დიდი თანხის დახარჯვა“ ამბობს XXI საუკუნის ერთ-ერთი გავლენიანი ბიზნესმენი და ინოვატორი ილონ მასკი.

ბოლო პერიოდში ილონ მასკის ექსცენტრიულობა და მის მიერ სტრატეგიული იუმორის გამოყენება ყველასთვის თვალშისაცემია. კონტექსტური იუმორის გამოყენება, რომელსაც გააჩნია კონკრეტული მისია, მასკისთვის ავთენტურ სტილად იქცა. იუმორში გამოხატული კრეატულობა და კომუნიკაციის სიმარტივე მას ჩვენი დროის ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ პერსონად აქცევს. მასკის ლაკონურ ხუმრობებს შეუძლია შეცვალოს საზოგადოების დღის წესრიგი და ბიზნესის საათი საპირისპირო მიმართულებით დაატრიალოს.

გახსენდებათ სხვა ცნობილი ადამიანი, რომელსაც ხუთსიტყვიანი ხუმრობით შეუძლია ბიზნესს მოუტანოს ფინანსური სარგებელი, იმოქმედოს სავალუტო ბირჟაზე ან/და საგრძნობლად შეცვალოს კომპანიების სააქციო ღირებულება?!

ილონ მასკის მიერ სტრატეგიული იუმორის გამოყენება და მსგავსი კომუნიკაციის სტილი მას აქცევს:

1. ბიზნესის ძლევამოსილ ინფლუენსერად

მასკის იუმორის ძალა ფინანსურ მაჩვენებლებში ექვივალენტდება. მას მინიმალური დანახარჯებით შეუძლია დაამყაროს ეფექტური კომუნიკაცია მომხმარებელთან, გაზარდოს გაყიდვები და კომპანიის სააქციო ღირებულება. გარდა საკუთარი ბიზნესისა, სტრატეგიული იუმორის გამოყენებით ის მანიპულირებს მსოფლიო ბიზნეს სექტორზეც. კონკრეტულად კი, მასკის ერთი გატეხილი გულის ემოჯიმ მსოფლიოში პირველი კრიპტოვალუტის საბაზრო ღირებულება საგრძნობლად შეამცირა (იხ. ტვიტი 1), ერთ-ერთი ყველაზე ნაკლებად ცნობილი კრიპტოვალუტის Dogecoin ფასი კი, 5 თვის განმავლობაში 0.1 ცენტიდან 72 ცენტამდე გაიზარდა (იხ. ტვიტი 1; 2; 3).  (წყარო: economictimes) ასევე, მასკის სატირული იუმორის სამიზნე გახდა ტვიტერიც. სოციალურ ქსელის შესახებ გამოქვეყნებულმა პოსტებმა საგრძნობლად შეამცირა პლატფორმის საბაზრო ღირებულება, საბოლოოდ კი, მისი შესყიდვა განახორციელა. (იხ. ტვიტი 1, 2).

2. არაფორმალურ პოლიტიკურ ლიდერად 

გონებამახვილური ხუმრობები ილონ მასკს პოპულარობასთან ერთად ქარიზმატულობასაც სძენს, რაც მას სხვა ლიდერის დამახასიათებელ თვისებებთან ერთად საზოგადოების თვალში ძლიერ პოლიტიკურ ფიგურად წარმოაჩენს. ილონ მასკს, რომ პოლიტიკური ამინდის შექმნა შეუძლია, ამაზე ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენებიც მეტყველებს. რუსეთ-უკრაინის საინფორმაციო ომში მასკმა მნიშვნელოვანი პოლიტიკური როლი შეასრულა, თან იუმორის გამოყენებაც არ დავიწყებია. მის მიმართ ჩეჩნეთის პრეზიდენტის, რამზან კადიროვის მუქარას მასკმა იუმორისტულად უპასუხა და მიმართვის შესაბამისად ტვიტერზე სახელი ილონად გადაიკეთა.

3. ოპტიმისტ ანტერპრენერად

ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული ანტერპრენერი არ ითრგუნება წარუმატებლობის შემთხვევაშიც და ცდილობს კრეატიული იუმორით განმუხტოს დაძაბული სიტუაცია. იგი მუდმივად მზადაა აღიაროს თავისი შეცდომები და იუმორის კუთხით შეხედოს იმას, რასაც სხვები ტრაგედიად აღიქვამენ. (იხ. ტვიტი 1 )

რა დასკვნები შეგვიძლია გავაკეთოთ მასკის მაგალითიდან გამომდინარე?

იუმორი მარტივად აღქმადი კომუნიკაციის უნივერსალური ფორმაა, რომელიც დადებითად ზემოქმედებს ადამიანზე და ტოვებს პოზიტიურ განწყობას. შესაბამისად, ბიზნესმენის მხრიდან იუმორის სტრატეგიულ გამოყენებას შეუძლია გაზარდოს მის მიმართ ნდობა და მოუტანოს მას ხალხის სიმპათია. ეს ყოველივე კი დადებითად აისახება არა მხოლოდ ბიზნეს ლიდერის პერსონალურ იმიჯზე, არამედ მის ბიზნეს საქმიანობაზე, რაც საბოლოო ჯამში, ცნობადობისა და გაყიდვების გაზრდას უწყობს ხელს.

მიუხედავად იმისა, რომ სტრატეგიული იუმორის გამოყენებას შეუძლია ბიზნეს ლიდერს საკმაოდ ბევრი ბენეფიტი მოუტანოს, მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ საჭიროა მისი სწორი და კონტექსტური გამოყენება, რადგან საზოგადოებისათვის სენსიტიურ თემებზე ხუმრობამ შესაძლოა დადებითი ემოციები უარყოფითისკენ შეცვალოს და საზოგადოების მხრიდან საკმაოდ ცუდი შეფასებებიც გამოიწვიოს.

დასკვნის სახით, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მარტივ და კრეატიულ საკომუნიკაციო ენას შეუძლია ემოციური კავშირი დაამყაროს აუდიტორიასთან და შექმნას ძლიერი, წარმატებული ბიზნეს ლიდერის აღქმა.

მიეცეს ევროპული პერსპექტივა და კანდიდატის სტატუსის მინიჭებამდე შეფასდეს, როგორ აკმაყოფილებს პირობებს - ასეთი გახლდათ ევროკომისიის ვერდიქტი 2022 წლის 17 ივნისს, რომელსაც მთელი საქართველო ასე ელოდა. „თანამებრძოლმა“ უკრაინამ და მოლდოვამ კი, პერსპექტივასთან ერთად, ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსზე რეკომენდაციაც მიიღეს.

ამავე რეკომენდაციით, საქართველო ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი გახდება, თუ შეძლებს, თავადვე ამოიყვანოს საკუთარი თავი ჭაობიდან და განახორციელოს უკვე არაერთხელ მოთხოვნილი რეფორმები სასამართლოში, აღმოფხვრას პოლიტიკური პოლარიზაცია, მოახდინოს დეოლიგარქიზაცია, ეფექტიანად გამოიძიოს სამართალდარღვევები, ხელი შეუწყოს თავისუფალი, პროფესიონალური და დამოუკიდებელი მედია გარემოს შექმნას და სხვა.

17 ივნისს ევროკომისიის მიერ გამოქვეყნებული რეკომენდაცია იმედგაცრუება აღმოჩნდა არაერთი ჩვენი თანამემამულისთვის. რუსეთ-უკრაინის ომის ფონზე შექმნილი შესაძლებლობა და მისი არ/ვერ გამოყენების განცდა; ბრაზი ხელისუფლების, თუ საკუთარი უსუსურობის მიმართ და გულში სუსტად მოკიაფე იმედი, რომ ევროსაბჭო არ გაითვალისწინებს ევროკომისიის რეკომენდაციას, ალბათ იმ განცდებისა და იმედების არასრული ჩამონათვალია, რომლებიც თითოეულ ჩვენთაგანს 17 ივნისს დაეუფლა.

ოპტიმისტური მოლოდინები ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მიმართ და ევროპული არჩევანის უპირატესობების უპირობო აღქმა კიდევ ერთხელ უჩვენა „ეისითის“ მიერ ჩატარებულმა კვლევამ, რომელშიც 802 რესპონდენტი გამოიკითხა. აღსანიშნავია, რომ კვლევის საველე სამუშაოები 17 ივნისის ევროკომისიის სხდომამდე ერთი დღით ადრე დასრულდა და 11-16 ივნისის პერიოდი მოიცვა. კვლევის შერჩევის ცდომილებამ 4.2% შეადგინა.

ქართველი ხალხი ნაპოლეონის წინააღმდეგ

გეოგრაფია ბედისწერაა - ამ ფრაზას ნაპოლეონ ბონაპარტს მიაწერენ. თუმცა, ამ ბედისწერის შეცვლის სჯეროდათ გამოჩენილ ქართველებს საუკუნეების წინ და გვჯერა ახლაც, როდესაც ვცდილობთ მასთან პირდაპირი საზღვრის არქონის მიუხედავად, ევროპული ოჯახის წევრებად ვიქცეთ. ევროპა ჩვენთვის არა მხოლოდ უამრავი სარგებელია კონკრეტულ სფეროებში, არამედ იმ ღირებულებების განსხეულებაა, რომლებიც წინაპრების გზაზე გვაბრუნებს.

ამიტომ, გამოკითხულების აბსოლუტურ უმრავლესობას ეჭვი არ ეპარება იმაში, რომ ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსი - როგორც გზა ევროკავშირის სრულუფლებიანი წევრობისკენ - მნიშვნელოვანია: ასეთია გამოკითხულების 84%-ის აზრი. მათი რიცხვი, ვისაც ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსი უმნიშვნელოდ ეჩვენება, არ აღემატება 11%-ს.

თქვენი აზრით, რამდენად მნიშვნელოვანია საქართველოსთვის ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მიღება?

ამავდროულად, ყოველი მეორე გამოკითხული ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსს უახლოესი თვეების განმავლობაში ელის (50%). სტატუსის მიღების იმედი არ აქვს 33%-ს, კითხვაზე პასუხის გაცემა კი ვერ შეძლო რესპონდენტების 17%-მა.

ასოცირებული ტრიო - ბოლომდე ერთად

ასოცირებული ტრიოს ქვეყნებს - საქართველოს, უკრაინას და მოლდოვას - ევროინტეგრაციისკენ გაცხადებულ სწრაფვასთან ერთად, საერთო რუსული მძიმე მიმკვიდრეობა და დაკარგული ტერიტორიებიც აერთიანებთ. მსგავსი კონტექსტი და პოსტსაბჭოთა ქვეყნებს შორის გამორჩეული ორიენტაცია ევროკავშირის წევრობისკენ, ერთი შეხედვით, პერსპექტივების მსგავსებასაც ქმნიდა, თუმცა 17 ივნისს ევროკომისიის რეკომენდაციებმა დაადასტურა საქართველოს რამდენადმე განსხვავებული აღქმა. ერთგვარ იმედგაცრუებად იქცა მოლდოვის დაწინაურება იმ ფონზე, როდესაც ქვეყანა არც საომარ მოქმედებებშია ჩართული და, შეუიარაღებელი თვალით, არც გამორჩეული, ნახტომისებრი პროგრესი აქვს.

ის, რომ ევროკავშირის წევრობის კანდიდატობის შანსები საქართველოსა და მოლდოვისთვის, მოსახლეობის გადასახედიდან, ძალიან ჰგავდა ერთმანეთს, კვლევამაც დაადასტურა. მონაცემების თანახმად, რესპონდენტები განსაკუთრებით გამოყოფდნენ უკრაინის მაღალ შანსებს, მიეღო კანდიდატის სტატუსი, საქართველოს და მოლდოვას კი, დაახლოებით მსგავსად აფასებდნენ. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ საომარ მდგომარეობაში მყოფი და რუსული აგრესიის ყოველდღიურად მომგერიებელი უკრაინის შემთხვევაში, გადაწყვეტილება შეიძლებოდა აღქმული ყოფილიყო, გარკვეულწილად, როგორც მოცემულობა, მაგრამ მოლდოვასთან მიმართებაში, პრაქტიკულად, თანაბარი შანსების აღქმა და დამდგარი შედეგი წინააღმდეგობაში მოდის მოსახლეობის მოლოდინებთან, საქართველოც ეხილათ ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მქონეთა რიგებში.

როგორ აფასებთ ევროკავშირის წევრობის სტატუსის მოპოვების შანსს საქართველოსთვის? უკრაინისთვის? მოლდოვისთვის? 

ირიბი დადასტურება იმისა, რომ მოსახლეობა ელოდა ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსს, არის დებულებაზე პასუხიც „საქართველო ისე, როგორც არასდროს, ახლოს არის ევროკავშირის წევრობასთან“, რასაც დაეთანხმა ყოველი 5 გამოკითხულიდან თითქმის 4 (76%), და არ დაეთანხმა მხოლოდ 1 გამოკითხული (21%). რესპონდენტების 3%-მა კითხვაზე პასუხის გაცემა ვერ შეძლო. შესაძლებელია, დებულებაზე დათანხმება ასევე გულისხმობდეს ხელსაყრელი მომენტის აღქმას მსოფლიო პოლიტიკურ არენაზე, რაც ქვეყანამ ვერ გამოიყენა. ამას მოწმობს გამოკითხულების 2/3-ის აზრი იმის თაობაზე, რომ „თუ საქართველო უახლოეს მომავალში არ მიიღებს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსს, მას ასეთი შანსი დიდხანს აღარ ექნება“ (66%).

ეთანხმებით თუ არა შემდეგ დებულებებს:

დამსახურება და პასუხისმგებლობა მოსალოდნელ სტატუსზე

კითხვამ იმის თაობაზე, თუ ქვეყანა მიიღებს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსს, ვისი დამსახურება იქნება ეს, უჩვენა, რამდენად არის დისკრედიტირებული პოლიტიკური კლასი ქვეყანაში და როგორ რჩებიან მოქალაქეები საკუთარი თავის იმედად/ამარა. კერძოდ, ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მიღების შემთხვევაში, გამოკითხულების ყველაზე დიდი წილი ამაში ხალხის და არა პოლიტიკოსების დამსახურებას დაინახავდა (40%). კრებსითად საქართველოს მთავრობის როლზე საუბრობს 2-ჯერ ნაკლები - რესპონდენტების 20%. პარლამენტის, ქვეყნის პრემიერის და პრეზიდენტის როლზე კი, მთლიანობაში, მიუთითებს 14%. დასავლეთის/ევროპელი პარტნიორების როლზე საუბრობს რესპონდენტების 9%.

იმ შემთხვევაში კი, თუ ქვეყანა ვერ მიიღებს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსს, 10-დან 4 გამოკითხულისთვის ამაზე პასუხისმგებლობა საქართველოს მთავრობას ეკისრება (38%). რესპონდენტების 16%-ის აზრით, შექმნილ ვითარებაზე ასევე პასუხისმგებელია საქართველოს პარლამენტი, ქვეყნის პრეზიდენტი, პრემიერი და ბიძინა ივანიშვილი. გამოკითხულების 12% ხედავს ოპოზიციური პარტიების ბრალეულობასაც.

თქვენი აზრით, თუ საქართველო მიიღებს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსს, ვისი დამსახურება იქნება ეს?

თქვენი აზრით, თუ საქართველო ვერ მიიღებს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსს, ვის ეკისრება ამაზე პასუხისმგებლობა?

ევროკავშირის წევრობა უდრის ქვეყნის განვითარებულ მომავალს

მოსახლეობისთვის სრულიად აშკარაა ევროკავშირის წევრობასთან დაკავშირებული სარგებელი. კერძოდ, 10-დან 9 გამოკითხულისთვის ევროკავშირის წევრობა პირდაპირ ნიშნავს ქვეყნის განვითარებულ მომავალს (90%), მეტ ინტერესს და მოტივაციას აფხაზი და ოსი თანამოქალაქეებისთვის საქართველოსთან შემოერთებისთვის (72%), დაცვას რუსეთის სამხედრო აგრესიისგან (66%). მეტიც: არა მხოლოდ ევროკავშირის წევრობა, არამედ მისი წევრობის კანდიდატის სტატუსის მიღებაც კი რესპონდენტების დიდი უმრავლესობისთვის (84%) მკაფიო სიგნალია რუსეთისთვის, რომ ქვეყანას დასავლური კურსი აქვს. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ რესპონდენტების ამ ნაწილისთვის ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის არ მიღება თუ პირდაპირ საპირისპიროზე არა, ქვეყნის საეჭვო საგარეო-პოლიტიკურ ორიენტაციაზე მაინც შეიძლება მიუთითებდეს.

ეთანხმებით თუ არა შემდეგ დებულებებს:

რაც შეეხება ევროკავშირში გაწევრიანებით მიღებულ სარგებელს სექტორების მიხედვით, გამოკითხულები ყველაზე მეტად ამას ეკონომიკაში ელიან (57%). აღნიშნულ პასუხს მნიშვნელოვნად ჩამორჩება, თუმცა დასახელების სიხშირით მეორე-მესამე ადგილს იკავებს სარგებელი განათლებაში (42%) და ადამიანის უფლებების და კანონის უზენაესობის დაცვაში (41%). ხუთეულს ასრულებს სარგებელი ჯანდაცვასა (35%) და სამხედრო სექტორში (36%) - ამ უკანასკნელში ევროკავშირის როლის აღქმა, სავარაუდოდ, უკრაინაში განვითარებული მოვლენებით უნდა აიხსნას.

აქვე უნდა ითქვას, რომ ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მინიჭებას უახლოეს მომავალში რესპონდენტების აბსოლუტური უმრავლესობა - 89% აღიქვამდა სამართლიან გადაწყვეტილებად საქართველოს მიმართ. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ 17 ივნისის გადაწყვეტილებამ არ გააძლიეროს აპათიის განცდა, ქვეყნის ხელისუფლებამ კი ყველაფერი იღონოს რეკომენდაციების პაკეტის შესასრულებლად და დადგეს ისტორიის სწორ მხარეს.

2022 წელი ბევრი კომპანიისთვის დაიწყო კითხვით - რა ვქნათ პოსტპანდემიისა და ომის დროს?

აღნიშნულ კითხვაზე პასუხის გასაცემად ჯერ უნდა დავინახოთ ის გამოწვევები, რაც ბევრი კომპანიის წინაშე დგას: პანდემიით გამოწვეული გლობალური კრიზისი, რის გამოც ბევრ კომპანიაში შეიზღუდა საოპერაციო საქმიანობა; პანდემიით დასტრესილი და გადაღლილი თანამშრომლები, რომლებსაც აერიათ ძილი, შეუმცირდათ მოტივაცია, მოენატრათ ურთიერთობები და სხვა; უკრაინის თანაგრძნობით გახლეჩილი ადამიანების სულიერი მდგომარეობა - ფიზიკურად და თავით აქ არიან, მაგრამ გულით უკრაინაში; ომით გამოწვეული სავაჭრო არხებისა და გზების გადაკეტვა და ა.შ.

ასეთს და სხვა ახალ გამოწვევებს ახალი მიდგომებით გამკლავება ესაჭიროება. შესაბამისად, ბევრი მსგავსი პრობლემის მქონე კომპანია მიხვდა, რომ მნიშვნელოვანი ცვლილებების დრო დადგა და დღის წესრიგში ორგანიზაციული ტრანსფორმაცია შეიტანა.

ტრანსფორმაცია თავისთავად გულისხმობს მნიშვნელოვან ცვლილებებს ორგანიზაციაში, რომლის შედეგიც აუცილებლად აისახება კომპანიის ეფექტიანობაზე. მაგრამ როგორ უზრუნველვყოთ დადებითი შედეგის მიღება? იგივენაირად, როგორც გავზრდიდით ევერესტის დაპყრობის შესაძლებლობას - საჭირო მომზადება და სანდო გუნდი. შესაბამისად, ის ხალხი, ვისთანაც ვლაშქრავთ ევერესტს, არის ზუსტად ის ხალხი, ვისაც ვეყრდნობით კომპანიის ტრანსფორმაციის პერიოდში!

ლიდერების გუნდი ევერესტს უპირობოდ დალაშქრავს!

თუ ორგანიზაციის სტრუქტურას გავყვებით, მხოლოდ ფორმალურ ლიდერებს აღმოვაჩენთ, რომლებსაც თავიანთი ვალდებულებებისა და მოვალეობებიდან გამომდინარე აქვთ კონკრეტული პოზიციური ზეგავლენა. მაგრამ, მარტო პოზიციური ზეგავლენის გამო ევერესტზე ფეხსაც ვერ შევდგამთ, არა?! შესაბამისად, უნდა გავზარდოთ ჩვენი ძებნის არეალი და ვეძებოთ არაფორმალური ლიდერები ყველა პოზიციის მქონე თანამშრომლებში. არაფორმალური ლიდერების აღმოჩენით, კომპანია შეძლებს მოახდინოს იმ ადამიანების იდენტიფიცირება, ვინც შექმნის საყრდენ ძალას ტრანსფორმაციის პერიოდში. ეს ადამიანები:

1. არიან აზრისა და კომპეტენციის ლიდერები;
2. წარმოადგენენ პროფესიულ და სოციალურ ლიდერებს;
3. შეიძლება იყვნენ ლიდერშიფის პოტენციალის მქონე რიგითი თანამშრომლები;
4. უკვე აქვთ ზეგავლენა კომპანიის თანამშრომლების გარკვეულ რაოდენობაზე;

როგორ აღმოვაჩინოთ არაფორმალური ლიდერები?

ბევრმა კომპანიამ შეიძლება მიმართოს სხვადასხვა ორგანიზაციულ კვლევას, მაგრამ არცერთი ტრადიციული შიდა ორგანიზაციული კვლევა არ ამოხსნის ამ ამოცანას.

იმისათვის, რომ გამოვავლინოთ კომპანიაში ნამდვილი ლიდერები ACT-ის გუნდის მიერ შეიქმნა ახალი და ინოვაციური ინსტრუმენტი მენეჯერებისთვის და HR სპეციალისტებისთვის - Leadership Scanner®.

Leadership Scanner®-ის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ფუნქციას გვკარნახობს თვითონ სახელი - ლიდერების სკანერი - რომელიც, სპეციალურად შემუშავებული კითხვარის საშუალებითა და ONA-ზე დაფუძნებით ახდენს კომპანიის სკანირებას და გამოავლენს სწორედ იმ თანამშრომლებს, რომლებსაც შეუძლია დაეყრდნოს კომპანია კრიზისულ ან ტრანსფორმაციულ პერიოდში.

კითხვარი არის ისე შედგენილი, რომ პასუხები იყოს: 1) არაკონფლიქტური - არ გიწევს სხვა თანამშრომლის საქმიანობისა და მისი ეფექტიანობის შეფასება ; 2) ობიექტური - შეუძლებელია ხელოვნურად არაფორმალური ლიდერების წინ წამოწევა; 3) ფაქტზე დაფუძნებული - გამოავლენს არსებულ ფაქტს და არა მოსაზრებებს.

შედეგების დანახვა შესაძლებელია ადვილად გასარჩევი ვიზუალური მასალით/სქემით/ქსელით და ინტერაქტიული პლატფორმით, რომელიც ქმნის ანალიზის დიდ მოქნილობას. შესაძლებელია როგორც კომპანიის ჯამური სურათის, ასევე ცალკეული დეპარტამენტებისა და ინდივიდების დონეზე შედეგების ნახვა და უნიკალური ინსაითებისა და ანალიზის მოპოვება (სად არის არარეალიზებული პოტენციალი; რომელ დეპარტამენტს ესაჭიროება მეტი პროფესიული განვითარება; სად იკვეთება კომპანიაში სუსტი დელეგირება და შეინიშნება მიკრომენეჯმენტი; სად იქმნება „ძაბრი“ და სად სჭირდება კომპანიას შუალედური რგოლის გაძლიერება და სხვა).

აღმოჩენილი არაფორმალური ლიდერების გუნდზე დაყრდნობით, ინსაითებითა და ანალიტიკით კომპანია აუცილებლად დალაშქრავს ევერესტისა და წარმატების სხვა მწვერვალებს.

დილას, ჩემი შვილი რძიანი საუზმით იწყებს. ბუნებრივია, მისთვის რძის პროდუქტების შეძენისას, ვცდილობ საუკეთესო არჩევანი გავაკეთო იმის მიუხედავად თუ რა ფასი ექნება.

საღამოს კი, სახლისთვის, სარემონტო მასალების შეძენისას, ხშირად იმ მარკეტებს ვანიჭებ უპირატესობას სადაც შედარებით ხელმისაწვდომი ფასი ან ფასდაკლება/აქცია დამხვდება და ამ შემთხვევაში, სწორედ ესაა ჩემი საუკეთესო არჩევანი.

ყიდვისას, მეც და თქვენც, ხშირად გვქონია შემთხვევა, როცა ფიზიკურად ან გონებაში ვახდენთ სასურველი პროდუქტის ფასის მიხედვით სორტირებას და ასე მივდივართ საუკეთესო არჩევანთან. შესაბამისად, პროდუქტზე არსებული ფასი მნიშვნელოვანი ბერკეტია, რომლის მართვაც ბიზნესებს შეუძლიათ.

ფასი, გარდა იმისა რომ, პროდუქტის საბაზრო ღირებულებას განსაზღვრავს, დღევანდელ, ასწრაფებულ და მუდმივად ცვლად ბიზნეს გარემოში, გამოიყენება როგორც ძირითადი საკომუნიკაციო საშუალება. იმის მიხედვით, რამდენად შესაბამისია ფასი სეგმენტის გადახდისუნარიანობასთან, ბრენდები მომხმარებლებთან ურთიერთობენ, „მეგობრობენ“, ან პირიქით, „კედელს“ აღმართავენ პროდუქტს/სერვისსა და მყიდველს შორის.

ახლა, ომის, ინფლაციის, პოსტ პანდემიის პერიოდში, თანამედროვე ბაზრისთვის, ფასი და მასთან დაკავშირებული კომუნიკაცია გასაკუთრებით მნიშვნელოვანი ხდება, რადგან მსოფლიო მოვლენების დღის წესრიგთან ერთად, მუდმივად იცვლება ფასები. ფასები იზრდება ყველაფერზე: პურზე, საწვავზე, ოქროზე, როგორც პირველადი მოხმარების, ასევე ფუფუნების საგნებზე, პროდუქტსა და მომსახურებაზე.

ამასთან, ეისითის მიერ ჩატარებული ბაზრის უახლესი კვლევების მიხედვით, ფასი, წამყვანია არაერთი ინდუსტრიის მომხმარებლისთვის. მაგალითად, ფარმაცევტული ბაზარი რომ მიმოვიხილოთ, მისი მომხმარებლის მეოთხედი (24-26%), იმის მიხედვით იღებს აფთიაქის შერჩევის გადაწყვეტილებას, თუ რომელი სთავაზობს მისთვის მისაღებ ფასს. აღნიშნული მიმართულების მსგავსად, რითეილ ბაზრის მომხმარებლის თითქმის მესამედისთვის შესყიდვის გადაწყვეტილების მიღების გზაზე ფასია ყველაზე მნიშვნელოვანი.

როგორ მართავენ ამ ბერკეტს ბიზნესები დღეს?

ფასების ცვლილება, ბუნებრივია ხშირად ნეგატიურ/კრიტიკულ უკუკავშირს იწვევს მომხმარებლის მხრიდან, რომლის განეიტრალებასაც ბიზნესები საქართველოში, ისევე როგორც მსოფლიოში, რიგ შემთხვევებში, ცნობილი მარკეტინგული „ხრიკებით“ ცდილობენ:

• 9.99-ის წესი - არასრული ფასის მითითება მომხმარებელს ქვეცნობიერად, სიგნალს აძლევს რომ 9.99 ₾ მისთვის უფრო ხელმისაწვდომ ფასს წარმოადგენს, ვიდრე 10 ₾ და სხვაობაც „მეტია“ ვიდრე 1 თეთრი;
• „საიდუმლო“ ფასი - ბიზნესების მხრიდან ხშირად გამოიყენება შეცვლილი/გაზრდილი ან აღქმული მაღალი ფასის კომუნიკაციისას. ბრენდები ამჯობინებენ საჯაროდ არ გამოიტანონ ფასი და მიაწოდონ მომხმარებელს მისი მხრიდან მეტი ჩართულობის შემთხვევაში (ხშირად უბრალოდ - „პირადში მიწერონ“);
• შემადგენელი კომპონენტების ფასის კომუნიკაცია - ზოგჯერ, ბრენდები აწვდიან მომხმარებელს ცალკეულ ფასებს (მაგალითად, საწოლის ჩარჩო, სადგამი და ა.შ.), ვიდრე მიაწოდონ მთელი კომპლექტის/პროდუქტის საფასური, ვინაიდან მომხმარებლის ცნობიერებაში ამგვარი კომუნიკაცია უფრო ხელმისაწვდომ ფასთანაა დაკავშირებული.

აღნიშნული ტაქტიკები, თანამედროვე ბაზარზე გაცვეთილი და შეგვიძლია ვთქვათ, მომხმარებლის მხრიდან „გაშიფრულია“. ბრენდებისთვის, რომლებიც მომხმარებელთან ემოციური კონტაქტის დამყარებას ცდილობენ, მთავარი მაკავშირებელი ხაზი ფასებზე გამჭირვალე და დროული კომუნიკაცია უნდა იყოს.

როგორ გამოვიყენოთ ფასი მომხმარებელთან ეფექტური კომუნიკაციისთვის?

5 ოქროს წესი:

		შესთავაზეთ ღირებულება და არა ფასი - ღირებულება იმეორებს ბრენდს, მის იდენტობას. მომხმარებელს სჭირდება იდეა, სტატუსი ან ემოციური ბენეფიტი, რომელსაც გარკვეული საფასურის გადახდის სანაცვლოდ მიიღებს. ბიზნესები, რომლებიც პროდუქტს/მომსახურებას ყიდიან, ყიდიან სარგებელს, რომლსაც საბოლოო მომხმარებელი მიიღებს მისი მეშვეობით. იმის მიხედვით, თუ რა ღირს პროდუქტი/მომსახურება, ბრენდები მომხმარებელს ეუბნებიან რისი მფლობელები შეიძლება გახდნენ მათი პროდუქტის/მომსახურების შეძენის შემდეგ. იგულისხმება რომ, როცა ვყიდულობთ „ეფლის“ პროდუქციას, ვყიდულობთ სტატუსს, „ნაიკის“ ბოტასების შეძენისას გამარჯვებას, ენერგიას, ხოლო „რეიბანის“ სათვალეებს კი მოგზაურობა და კარგი განწყობა მოყვება. ფასის კომუნიკაციისას საჭიროა ხაზი გავუსვათ რომელ ცხოვრებისეულ/ყოველდღიურობის პრობლემას გადაჭრის მისი მეშვეობით მომხმარებელი. ამასთან, ბრენდინგისა და კომუნიკაციისას, ღირებულებების ხაზგასმა ფასის შესაძლო ცვლილებისადმი მომხმარებლის რეზისტენტობას ზრდის, ემოციურად, უფრო მიჯაჭვულს ხდის სეგმენტს პროდუქტის/მომსახურებისადმი. მაგალითად, კოკა-კოლა არის ბედნიერება/საოჯახო დღესასწაული, გახსოვთ მისი ფასი?
		გაარკვიეთ ოპტიმალური ფასი თქვენი მომხმარებლისთვის- აღნიშნული მიზნის მისაღწევად ეფექტურია ფასის ელასტიურობის კვლევა, რომელიც ბიზნესებს აძლევს ინფორმაციას იმის შესახებ თუ რა ფასი იქნება მისაღები/ოპტიმალური მისი აუდიტორიისთვის, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, რა შემთხვევაში იყიდიან პროდუქტს/მომსახურებას. კვლევა გადამწყვეტია : Start-up/ბაზრის ახალი მოთამაშეებისთვის - აძლევს ინფორმაციას ბაზარზე შეღწევის სტრატეგიის, სასურველი ფასისა და სეგმენტის გადახდისუნარიანობასთან დაკავშირებით; სამომხმარებლო ბაზრისთვის ახალი პროდუქტის ან მომსახურების შეთავაზების შემთხვევაში; ფასის ცვლილების შემთხვევაში - რამდენად რელევანტურია ცვლილება? არის თუ არა მზაობა სეგმენტში? რა არის ის ნიშნულები, ზედა და ქვედა ზღვარი, სადამდეც შეიძლება ფასის ცვლილება?
		გახსოვდეთ კომუნიკაციის სამკუთხედი - ფასის კომუნიკაცია, საბოლოო მომხმარებლის გარდა, თანაბრად მნიშვნელოვანია: დასაქმებულებთან - ხშირად, კომპანიის თანამშრომლები ბრენდის ყველაზე ძლიერი/სანდო ამბასადორები არიან, მათთვის მიწოდებული გამჭირვალე კომუნიკაცია აძლიერებს პროდუქტის/მომსახურების პოზიტიურ შეფასებას; პარტნიორებთან - ბიზნეს გარემო, სადაც ოპერირებს ბრენდი, სასურველია იყოს ინფორმირებული ფასის/მისი ცვლილების შესახებ, რათა შემდეგში სასურველი მესიჯები/ფასთან და ღირებულებებთან დაკავშირებული კომუნიკაცია გავრცელდეს ბიზნეს წრეებში.
		უთხარით მიზეზი და არა მხოლოდ შედეგი - ახლა, საზოგადოებრივ ცხოვრებაში, ეკონომიკაში, ყოველდღიურობაში მუდმივ ცვლილებებსა და არასტაბილურობის შეგრძნებასთან ერთად, ფასის ცვლილება შესაძლოა უფრო მტკივნეულად აღიქმებოდეს მომხმარებლის მხრიდან, ვიდრე ბიზნესები ფიქრობენ. იმ შემთხვევაში, როცა ბიზნესი ფასს ცვლის/ახალ ფასს აწესებს, ჯანსაღი კომუნიკაციისთვის, მნიშვნელოვანია ახალი ფასის წარმოქმნის მიზეზების მიწოდება მომხმარებლისთვის. იგულისხმება რომ, აუდიტორიისთვის საინტერესოა რატომ იცვლება ფასი, კიდევ ხომ არ შეიცვლება? რის გამო? აღნიშნული მას ემოციურ კომფორტს და მზაობას უქმნის. იმისთვის რომ, კომუნიკაცია მისთვის მაქსიმალურად გამჭირვალე იყოს, ბიზნესი უნდა ეცადოს წარმოიდგინოს რომ ფასის კომუნიკაცია, ეს არ არის ბრენდის მონოლოგი, არამედ არის დიალოგი მომხმარებელთან. დავიცვათ დიალოგის წესები: სიმართლის წესი - იყავით ღია, მიაწოდეთ მომხმარებელს მხოლოდ სანდო, გადამოწმებული და რეალური ინფორმაცია იმის შესახებ თუ რამ გამოიწვია გაძვირება; რაოდენობის წესი - მიაწოდეთ მომხმარებელს ინფორმაციის ის რაოდენობა, რაც სჭირდება. მაგალითად, თუ ფასწარმოქმნა უკავშირდება ადგილობრივი წარმოების გაძვირებას, ნუ ისაუბრებთ მსოფლიო ტრენდებზე ამ მიმართულებით; რელევანტურობის წესი - მომხმარებელს აინტერესებს თემასთან/ფასთან დაკავშირებულ ფაქტორებზე კომუნიკაცია. მაგალითად, საკომუნიკაციოდ ნუ გამოიყენებთ კონტენტს, რომელიც არა რელევანტურია, შეუსაბამოა.
		დაბოლოს, მნიშვნელოვანია ბიზნესი მზად იყოს ნებისმიერი უკუკავშირისთვის, რადგან აუდიტორია, სხვა მახასიათებლებთან ერთად, განსხვავებულია მათი ლოიალობისა და ფასისადმი რეზისტენტულობის ხარისხის მიხედვით. ამასთან, დიალოგი მუდმივი უნდა იყოს და შემდეგი ნაბიჯები ბრენდმა სხვა მნიშვნელოვანი მეტრიკების გარდა, სწორედ მიღებული უკუკავშირის გათვალისწინებით განსაზღვროს. ამგვარად, ფასი, მნიშვნელოვანი საკომუნიკაციო არხია. მომხმარებელთან დიალოგის შედეგად, ბიზნესები იღებენ ინფორმაციას გასაუმჯობესებელ მხარეებს, ეს პროცესი კი მუდმივი და იტერაციულია.

ომის დაწყების პირველივე დღეს, ჯერ კიდევ მთელი სამყაროსთვის წარმოუდგენელი იყო თუ რა სიმამაცის, გამბედაობის, პატრიოტიზმისა და თავისუფლებისაკენ სწრაფვის მატარებელი იყო უკრაინელი ხალხი. მიუხედავად იმისა, რომ რუსი აგრესორების სტრატეგიით უკრაინაში შეჭრიდან 72 საათში უნდა დაეპყროთ კიევი, ხოლო ამერიკელი ექსპერტების თქმით ამისთვის ოკუპანტებს 96 საათი დასჭირდებოდათ, უკრაინამ შეძლო და უკვე 4x დღეა იბრძვის დამოუკიდებლობისა და ეროვნული ღირებულებებისთვის.

წარმოუდგენელი სიმამაცისა და პატრიოტიზმის წყალობით, ისინი ახერხებენ მოიგერიონ მტერი, დაიბრუნონ სტრატეგიული მნიშვნელობის ობიექტები და ხშირად საკუთარი სიცოცხლის საფასურად შეაკავონ ან შეანელონ რუსი ოკუპანტები. უკრაინელი ხალხის შეუპოვრობისა და გმირობის მიღმა კი შეგვიძლია დავინახოთ ეფექტური ლიდერშიფის გავლენა.

თითოეულ ადამიანს აქვს პოტენციალი გახდეს გმირი და ამას ჩვენ ყოველდღიურად ვხედავთ უკრაინელთა მაგალითზე. ასევე ხაზგასასმელია, რომ კრიზისულ სიტუაციაში თითოეული ადამიანის გონებაში მიმდინარეობს მუდმივი ჭიდილი შიშსა და გამბედაობას შორის - ასეთ დროს კი ყველაზე დიდი მნიშვნელობა ენიჭებათ ლიდერებს, ანუ ადამიანებს რომლებიც გამოიჩენენ ინიციატივას არ შეეპუონ მტერს და იბრძოლონ საკუთარი თავისუფლებისა და ამ შემთხვევაში, ქვეყნის დასაცავად. შეიძლება ითქვას, რომ სწორედ ის გაბედული და შეუპოვარი ლიდერი აღმოჩნდა პრეზიდენტი ვლადიმირ ზელენსკი, რომელიც უკრაინელ ხალხს გაუღვივებდა ბრძოლის სურვილსა და შემართებას თავისუფლებისა და სამშობლოს დასაცავად. გარდა ამისა, არა აქვს მნიშვნელობა ადამიანის წარმომავლობას, სოციალურ სტატუსსა თუ რაიმე სხვა მახასიათებელს, მიმდინარე მოვლენებზე დაკვირვებით, თითოეული ჩვენგანი ვრწმუნდებით, რომ ყველას აქვს შესაძლებლობა გახდეს ნამდვილი ლიდერი.

არსებული მდგომარეობის გათვალისწინებით აღსანიშნავია, რომ ბიზნეს ინდუსტრიის ლიდერებს ბევრი საინტერესო და სასარგებლო ინსაითის დანახვა შეუძლიათ ზელენსკისეულ ლიდერშიფის სტილში. თუკი დავაკვირდებით ზელენსკის ქმედებებს საომარი მოქმედებების განმავლობაში, შესაძლებელია გამოვავლინოთ მისი ლიდერშიფის ეფექტურობის მახასიათებლები, რომლებიც უკრაინელ ხალხს აძლიერებს და მიუხედავად მსხვერპლისა, საომარ განწყობას არ უნელებს.

მოქალაქეებთან ერთად, თავისუფლებისთვის

სიტუაციის გამწვავების შემდეგ ზელენსკის უარყოფითი პასუხი შეთავაზებაზე დაეტოვებინა ქვეყანა უსაფრთხოების მიზნით გახდა უკრაინელთა სულისკვეთების ერთ-ერთი ქვაკუთხედი. პრეზიდენტმა დასავლეთ შემდეგი ციტატით მიმართა "ბრძოლა აქ არის [კიევში]; მე მჭირდება საბრძოლო მასალა და არა გაქცევაში დახმარება" ["the fight is here [in Kyiv]; I need ammunition, not a ride" - წყარო]. ეს იყო საკუთარი მაგალითით სხვების შთაგონების შესანიშნავი შემთხვევა, როდესაც ლიდერი საკუთარი სიმამაცის დემონსტრირებით შთააგონებს სხვებს გამოიჩინონ გამბედაობა. ცალსახაა, რომ მისი ფოკუსი მიმართულია არა შიშსა და საკუთარი ეგოს გამოკვებაზე, არამედ უკრაინელთა გაძლიერებაზე.

მარტივი და ეფექტური კომუნიკაცია

მისკომუნიკაციისა და რუსული პროპაგანდისტული ყალბი ინფორმაციის გავრცელების ფონზე, ზელენსკი თავის სამთავრობო გუნდთან ერთად აქტიურად ცდილობს გააქარწყლოს ყოველგვარი სპეკულირების მცდელობა და ადამიანთა გამიზნულად შეცდომაში შეყვანა, რასაც რუსეთის მესვეურები გამუდმებით ცდილობენ დაბნეულობისა და ქაოსის გამოსაწვავად. ამ დროს კი უკრაინის პრეზიდენტი და სამთავრობო გუნდის წევრები, სხვადასხვა ქალაქების ქუჩებიდან ერთვებიან პირდაპირ ეთერში, რათა უშუალოდ გააგებინონ მოქალაქეებს რეალურად რა ხდება. ამით ისინი საკუთარი ქვეყნის მოქალაქეებს სიმამაცისკენ მოუწოდებენ და აჩვენებენ მათ გვერდში დგომასა და მხარდაჭერას არამხოლოდ სიტყვებით, არამედ ქმედებით. ხოლო მტერს მიანიშნებენ, რომ ფრონტის ხაზიდან გაქცევას არავინ აპირებს, რადგან სასწორზე არა იმპერიული მიზნები, არამედ უკრაინელთა დემოკრატიული სახელმწიფო დევს.

ზელენსკისა და მისი გუნდის კომუნიკაციის ფორმა ასევე ძალიან პირდაპირი, კონსტრუქციული და ძირითად სათქმელზე ორიენტირებული სტილით ხასიათდება საერთაშორისო ტრიბუნაზე. იქნება ეს სხვადასხვა ქვეყნის პარლამენტებში ჩართვა, საერთაშორისო ორგანიზაციების სამიტებზე გამოსვლა თუ უბრალოდ თვითერზე აქტიურობა - ფაქტია, რომ უკრაინის სამთავრობო გუნდს კარგად აქვს გაცნობიერებული სტრატეგიული კომუნიკაციის მნიშვნელობა და აქტიურად ავრცელებენ უცვლელ მესიჯს - უკრაინა არ შეწყვეტს ბრძოლას თავისუფლებისთვის რუსული აგრესიის წინააღმდეგ.

ემპათია და ავთენტურობა

მნიშვნელოვანია ლიდერთა მხრიდან ემპათიის გამოჩენა და სხვა ადამიანების ემოციების აღქმა. მხოლოდ ერთი გამოსვლის მოსმენაც საკმარისია, რომ შევამჩნიოთ ზელენსკის ქარიზმატული საუბრის მანერა და ემოციებით გამსჭვალული სიტყვები, რომლებიც იმ კრიზისული მდგომარეობით კიდევ უფრო მწვავედ აღიქმება, რომელშიც ახლა უკრაინაა რუსული იმპერიალიზმის შედეგად.

მიუხედავად სიტუაციის სიმძიმისა, პრეზიდენტი ზელენსკი ინარჩუნებს საკუთარ სახეს, ყოველგვარი მოჩვენებისა და ფორმალობის გარეშე ნებისმიერ სიტუაციაში რჩება ავთენტური - იქნება ეს ჟურნალისტებთან სკამზე ჩამომჯდარი ბრიფინგის გამართვა, საერთაშორისო სამიტებზე სამხედრო მაისურით გამოსვლა თუ უწყინარი ხუმრობა მისთვის სასურველი სატელეფონო ზარების შესახებ. ის უბრალოდ აჩვენებს უკრაინელ ხალხსა და სამყაროს, რომ ჩვეულებრივი ადამიანია და ყველასთვის ჩვეულ ემოციებს განიცდის დაუფარავად, რაც ნებისმიერ ადამიანს ეხმიანება და ასევე იწვევს ემოციურ ბმას.

ცხადია, ეს არ არის სრული სურათი და აღწერა იმისა, თუ როგორი ლიდერშიფის უნარები გამოავლინა ვლადიმირ ზელენსკიმ და სათქმელი ბევრად მეტია. თუმცა თანამედროვე ბიზნეს ლიდერებისთვის საინტერესო და ძლევამოსილი ინსაითების დანახვა ნამდვილად შესაძლებელია. უკრაინის მაგალითზე შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ლიდერთა ქარიზმა იქცევს ყურადღებას, მათი გამბედაობა იწვევს აღტაცებას, მაგრამ მათი თავდადება და შეუპოვრობა შთააგონებს ადამიანებს იბრძოლონ მათი იდეალებისა და ღირებულებებისთვის. ასევე თვალსაჩინოა, რომ ადამიანები მხარს უჭერენ ლიდერებს, რომლებიც მათთვის იბრძვიან, მაგრამ მსხვერპლს იღებენ იმ ლიდერებისთვის, რომლებიც მათ ემსახურებიან.